Anadolu Türk sanatında yaygın kullanılan figürlü kompozisyonlar, büyük ölçüde Orta Asya kökenli İslam resim programına bağlıdırlar. Bunların en ilgi çekici örneklerini, insan figürlü kompozisyonların kullanıldığı eserler oluşturmaktadır. İslam resim programına uygun tasvir edilmiş insan figürlü Sgraffito seramiklerin iki örneğine, Batı Anadolu’nun önemli seramik üretim merkezi olan İznik’te yürütülen İznik Çini Fırınları Kazısı’nda da rastlanılmıştır. 2019 kazı sezonunda bulunan biri yeşil sırlı, diğeri sırsız olan iki parçada bağdaş kurmuş biçimde karşılıklı oturan iki insan figürü tasvir edilmiştir. İznik’teki seramik üretiminin karakterini tanıtması bakımından önemli bulunan parçalar, bu çalışmada, iki yönlü değerlendirilmiştir. İlk bölümde Anadolu kökenli benzer seramikler ışığında bunların üslupsal ve ikonografik özellikleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, 2018 kazı sezonundan itibaren düzenli olarak yürütülen arkeometrik çalışmalar kapsamında, bu iki örnek üzerinde taşınabilir el-tipi X-ışını floresans (pXRF) cihazı ile yapılan hamur, astar, sır ve kontur bileşimleri ile ilgili tespitlere yer verilmiştir. Her İki bölümün karşılaştırma metoduyla desteklenen sonuçları ise bu kaselerin Anadolu Ortaçağ seramiklerinin tasvir ve üretim özelliklerini taşıdıklarını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler