el-Kaffal el-Sagir ve Süleymaniye Kütüphanesi 675 Numarada Kayıtlı Fetava İsimli Eserin Ona Aidiyeti Üzerine


Creative Commons License

FURAT A. H.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, sa.20, ss.27-50, 2010 (Hakemli Dergi)

Özet

ÖZET

V./XI. asrın önemli Şâfiî fakîhlerinden Abdullah b. Ahmed el-Kaffâl el-Mervezî el-Horasânî (ölm. 417/1026), el-Kaffâl eş-Şâşî (ölm. 365/975) ile karıştırılmamak için İslam Hukuku Literatüründe el-Kaffâl-es-Sagîr olarak isimlendirilmiştir. Horasan bölgesinde Şâfiilerin liderliğini yapan ve özellikle Gazneli Mahmud’u (ölm. 1030) Hanefi mezhebinden Şâfiî mezhebine dönmesini sağladığı iddiâ edilen el-Kaffâl’ın görüşlerine Şâfiî ve Hanefî literatüründe de atıflar bulunmaktadır. el-Kaffâl’ın Fetâvâ isimli eseri Süleymaniye Kütüphanesi 675 numarada kayıtlıdır. Bu eserde ona âit fetvalar nakledilmektedir. Fakat metnin içinde sadece birkaç defa el-Kaffâl’ın isminin geçmesi ve onun eş-Şeyh olarak zikredilmesi sebebiyle bu eserin ona âidiyeti konusunda bir şüphe oluşmuştur. Bu makalede eserin el-Kaffâl’a aidiyeti üzerinde durulacak, ayrıca eserde Şâfiî- Hanefî ilişkilerini konu edinen fetvalar ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler: Şâfii Fakihler, İslam Hukuku Tarihi, el-Kaffâl es-Sagir

ÖZET

V./XI. asrın önemli Şâfiî fakîhlerinden Abdullah b. Ahmed el-Kaffâl el-Mervezî el-Horasânî (ölm. 417/1026), el-Kaffâl eş-Şâşî (ölm. 365/975) ile karıştırılmamak için İslam Hukuku Literatüründe el-Kaffâl-es-Sagîr olarak isimlendirilmiştir. Horasan bölgesinde Şâfiilerin liderliğini yapan ve özellikle Gazneli Mahmud’u (ölm. 1030) Hanefi mezhebinden Şâfiî mezhebine dönmesini sağladığı iddiâ edilen el-Kaffâl’ın görüşlerine Şâfiî ve Hanefî literatüründe de atıflar bulunmaktadır. el-Kaffâl’ın Fetâvâ isimli eseri Süleymaniye Kütüphanesi 675 numarada kayıtlıdır. Bu eserde ona âit fetvalar nakledilmektedir. Fakat metnin içinde sadece birkaç defa el-Kaffâl’ın isminin geçmesi ve onun eş-Şeyh olarak zikredilmesi sebebiyle bu eserin ona âidiyeti konusunda bir şüphe oluşmuştur. Bu makalede eserin el-Kaffâl’a aidiyeti üzerinde durulacak, ayrıca eserde Şâfiî- Hanefî ilişkilerini konu edinen fetvalar ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler: Şâfii Fakihler, İslam Hukuku Tarihi, el-Kaffâl es-Sagir

Abdullah b. Ahmad al-Qaffal al-Marwazi al-Horasani who is from V./XI. century’s prominent Shafii jurists is known in Islamic Law Literature as Qaffal-i Sagir. He was the leader of Shafiis in the Horasan territory. It was recorded that he converted Mahmud al-Gaznawi from Hanafi School of law to Shafii School of law. There are many references to his point of views in Islamic Law Literature. His book “Fatawa” is recorded in Sulaymaniya Library, number 675. His fatwas are narrated in this book. There is an uncertainty regarding relation of this book to him due to appearance of Qaffal’s name in the book a few times and mentioning as as-Saykh. In this article, relation of this book to Qaffal will be proved with the evidences in this book as well as the references from other books.

Keywords: Shafii Jurists, History of Islamic Law, el-Qaffal al-Sagir.