ZÂHİDE HÂTÛN ŞİRVÂNÎ VE ŞİİRLERİNDE KADIN TAHAYYÜLÜ


Creative Commons License

Işsever M. R.

DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARINDA İMGELER VE MOTİFLER, KOÇ Serpil, Editör, Demavend Yayınları, İstanbul, ss.534-549, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Demavend Yayınları
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.534-549
  • Editörler: KOÇ Serpil, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dünya tarihi boyunca kadının konumu ona verilen değer ve biçilen rol her toplumda değişiklikler göstermiştir. Hint geleneğinde genel itibariyle aile, çekirdek ailelerin tek çatı altında yaşadığı ataerkil yapıya sahip olmuştur. Hint alt kıtasındaki farklı dinler ve kültürler sebebiyle kadına bakış açısı da toplumun her kesiminde farklılık göstermiştir. XIX. yüzyıl sonlarına gelindiğinde İngiliz yönetimi altındaki halk, genel olarak Hintli Müslümanlar -özellikle de Müslüman Hint kadını- eğitimsiz kalmış ve sosyal hayatta kendilerine yer edinmede büyük zorluklar yaşamışlardır. Böyle bir dönemde yaşayan Zahide Hatun Şirvani, siyasi ve sosyal konulara değinen şiirler kaleme almıştır. Özellikle kadınlara yönelik yazdığı şiirlerde, onların evlerindeki sorumluluklarını yerine getirmelerine, temel hakları olan eğitimi almalarına, sosyal, siyasi hayatta yer edinmelerine ve İslam Âlemi’nin faydası için yapabilecekleri işler olduğuna değinmiştir. Dönemin kadın dergilerinde şiirleri yayımlanarak geniş okuyucu kitlesine ulaşmıştır. Bu çalışmamızda; Hint alt kıtasının Müslüman kadın şairi Zahide Hatun Şirvani’nin katıldığı toplantılarda, çeşitli dergilerde yayımlanan kadınlara yönelik şiirlerinde, Hint Müslüman kadın tahayyülünü, kadının Hint alt kıtasındaki yeri, önemi, o dönemdeki toplumsal ve siyasi hayatta üstlenmesi gereken rolü ve sorumlulukları nasıl aktardığını ele almaya çalışacağız. 

 

Anahtar Kelimeler: Urdu Dili ve Edebiyatı, Zahide Hatun Şirvani, Hint Alt Kıtası, Kadın, Tahayyül.

Throughout the history of the world, the position of the woman, the value given to her and the role assigned to her have changed in every society. In Indian tradition, in general, the family has a patriarchal structure in which nuclear families live under one roof. Due to the different religions and cultures in the Indian subcontinent, the view of women has also differed in all segments of society. By the end of the XIX century, the people under British rule, Indian Muslims in general – especially Muslim Indian women – had been left uneducated and had great difficulties in gaining a place in social life. Zahida Khatoon Shirwani, who lived in such a period, has written poems touching on political and social issues. In her poems, especially for women, she mentioned that they can fulfil their responsibilities at home, receive education as a basic right of them, gain a place in social and political life, and work they can do for the benefit of the Islamic World. Her poems were published in women's magazines of the period and reached a wide readership. In this article we will try to discuss the imagination of Indian Muslim women and the place of women in the Indian subcontinent in the view of Muslim female poet of Zahida Khatoon Shirwani. Also we will study the importance, the role and responsibilities that women should take on social and political life at that time through her poems for women published in various magazines.

 

Keywords: Urdu Language and Literature, Zahida Khatoon Shirwani, Indian Subcontinent, Woman, Imagination.