Yere bağlanma kavramı, bireylerin yaşadıkları alanlarla kurdukları duygusal bağlar sonucunda meydana gelir. Bu kavram, hisler, anlama, algılama ve davranış biçimleri gibi değişkenleri içermesi sebebiyle çok boyutlu ve karmaşık bir olgudur. Lewicka (2011, p.223) Yere bağlanma olgusu üzerine yapılan çalışmaların “insanlar, süreçler ve yerler” üzerine olması gerektiği halde, araştırmaların büyük çoğunluğunun sadece konunun psikolojik ve sosyolojik boyutu üzerine yoğunlaştığını belirtmektedir. Bu çerçevede Lewicka, “Yer”i inceleyen bir ‘Yer Teorisi’ (Place Theory) henüz oluşmadığını ve yere bağlanma ile “Yer”in özellikleri arasındaki ilişkileri inceleyen az sayıda çalışma olduğunun altını çizmektedir. Bu makale, Yere Bağlanma olgusu ile Yer’in özelliklerini araştıran geniş kapsamlı bir araştırmanın bir alt başlığı olarak, yeşil alanların varlığı ile yere bağlanma olgusu arasındaki bağlantıyı ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve yere bağlanma olgunun mekanın fiziksel özellikleri ile ilişkisini araştırmaktadır. Bu çalışmada araştırma soruları, alan kullanıcılarının sosyal ve demografik özelliklerinin yanı sıra mekanın fiziksel özelliklerini anlamayı ve çözmeyi hedefleyecek şekilde belirlenmiştir. Alan çalışması, İstanbul kentinin Anadolu yakasında bulunan tarihi değerlere sahip Boğaziçi köyleri arasında yer alan Kuzguncuk mahallesinde yapılmıştır. Mahalle kuzeyde bir diğer eski Boğaz köyü olan Beylerbeyi, güneyinde ise Üsküdar ilçesinin tarihi kent merkezi arasında konumlanmıştır. Kuzguncuk mahallesinin önemli kentsel imajlarından biri olan, “İlya’nın Bostanı” adıyla da bilinen bostan alanıdır. Bostan, Kuzguncuklular için, hem çok kullanılan bir yeşil alan, hem de mahalleye ait ortak hafıza mekanıdır. Bu nedenle 1980’lerden başlayarak çekiciliği artmaya başlayan mahalledeki, Bostan alanı birçok kereler değişik fonksiyonlarla kullanıma açılmaya çalışılmış, ancak her defasında mahalle halkının çabalarıyla tehlike bertaraf edilmiştir. Çalışma kapsamında Kuzguncuk semtinde 2016 yılının altıncı ayında 400 kişinin katılımıyla yapılan anket araştırmasının sonuçları paylaşılacaktır. Bu makalede üst ölçekli kapsamlı bir çalışmanın yere bağlanma ve yeşil alanlar ile ilgili kısmı çekilmiş ve bu kapsamlı araştırmanın bazı sorularına odaklanılmıştır.
The phenomenon of place attachment refers to the emotional bonds people have with the places they live. This concept is a multidimensional and complex one as it includes variables such as feelings, understanding, perception and behavior patterns Lewicka (2011, p.223) states that although the studies on the place attachment should include “people, processes and places”, the majority of the research focuses only on the psychological and sociological dimensions of the subject. In this framework, she underlines that a 'Place Theory' examining 'Place' has not yet been formed and there are few studies examining the relationships between place attachment and 'place' properties. This article aims to reveal the relationships between the existence of green areas and the phenomenon of place attachment, as part of a comprehensive research that investigates the place attachment theory and the characteristics of places. The study area is Kuzguncuk neighborhood, one of the old Bosphorus villages on the Asian side of Istanbul. The neighborhood is located between Beylerbeyi, another old Bosphorus village, in the north, and the historical city center of Üsküdar in the south. One of the most important urban image elements of the Kuzguncuk neighborhood is the vegetable garden (Bostan), formerly known as "Ilya's Garden". For Kuzguncuk residents, Bostan is both a frequently used green area and a place of collective memory of the neighborhood. For this reason, the Bostan area in the neighborhood,which started to become in attractive since the-mid 1980s, has been tried to be opened to development many times. However, this threat was eliminated each time with the efforts of the residents of the neighborhood. In the research, the results of the survey conducted in Kuzguncuk in June 2016 with the participation of 400 people will be shared.
