Tekrarlı şiddet mağduriyetinin fizyolojik ve psikolojik belirtiler üzerinde yordayıcı rolü


TAŞKALE N.

19. Ulusal Psikoloji Kongresi, İzmir, Türkiye, 5 - 07 Eylül 2016, ss.155-156

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.155-156
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kadına yönelik şiddet sıklık ve yaygınlığı bakımından özellikle mağdurlar için kronik bir stresör olarak değerlendirilebilmektedir (Chapman, Tuckett ve Song, 2008; Jansen, Yüksel ve Çağatay, 2009). Yaşanılan kronik stres mağduriyeti kadınların hem fiziksel hem psikolojik sağlıklarında olumsuz sonuçlara yol açmaktadır (Macy, Ferron ve Crosby, 2009). Bu çalışmada, şiddet mağduru kadınların çocukluk ve yetişkinlik dönemindeki şiddet deneyimleri ile psikolojik ve fizyolojik belirtiler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Şiddet mağduru katılımcıların yarısı (N = 78) sığınmaevlerinde diğer yarısı (N = 79) eşiyle yaşamaktadır. Şiddet deneyimleri ile psikolojik ve fizyolojik belirtilere ilişkin veriler tek bir formda ve öz bildirime dayalı olarak toplanmıştır. Fizyolojik ve psikolojik belirtilerin sonuç değişkeni olduğu iki ayrı ikili lojistik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analizlerde ilk basamakta girilen sığınmaevinde kalmak ya da eşiyle yaşamak biçimindeki katılımcı grubunun yetişkinlikte fizyolojik ya da psikolojik belirtileri yordamadığı gözlenmiştir. Çocuklukta psikolojik ve fizyolojik belirtileri olma ile fiziksel, cinsel ve duygusal şiddet mağduru olma ikinci basamakta analize sokulmuştur. Çocukluğunda fizyolojik belirtiler yaşayan kadınların yetişkinlikte de fizyolojik belirtiyaşama olasılığı 4 kat, yetişkinlikte psikolojik belirti yaşama olasılığı 3 kat artmaktadır. Çocukluğunda psikolojik belirtiler yaşayan kadınların yetişkinlikte de psikolojik belirti yaşama olasılığı 9 kat artmaktadır. Çocukluktaduygusal şiddet mağduru olan kadınların yetişkinlikte fizyolojik belirti yaşama olasılığı %77 azalmaktadır. Yetişkinlikte eşten fiziksel, duygusal, sözel, cinsel ve ekonomik şiddet görme analizlere üçüncü basamakta girilmiştir. Yetişkinlikte sözel şiddet mağduru olma fizyolojik belirti yaşama olasılığını %82 azaltmaktadır. Dördüncü basamakta analize sokulan yordayıcı değişkenler yaş ve (psikolojik belirtiler sonuç değişkeni için fizyolojik, fizyolojik belirtiler sonuç değişkeni için psikolojik) belirtiler olmuştur. Yaştaki bir birimlik artış fizyolojik belirti yaşama olasılığını 1.6 kat artırmaktadır. Ayrıca psikolojik belirti yaşama fizyolojik belirti yaşama olasılığını ve fizyolojik belirti yaşama psikolojik belirti yaşama olasılığını 4 kat artırmaktadır. Elde edilen sonuçlar psikolojik ve fizyolojik belirtilerin boylamsal olarak ve birlikte ele alınması gerektiğine işaretetmektedir. 

Chapman, C. R., Tuckett, R. P., & Song, C. W. (2008). Pain and stress in a systems perspective: Reciprocal neural, endocrine, and immune interactions. Journal of Pain, 9, 122-145.

Jansen, H. A. F. M., Yüksel, İ., & Çağatay, P. (2009). Kadına yönelik şiddetin yaygınlığı. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet içinde (s. 45-70). Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.

Macy, R., Ferron, J., & Crosby, C. (2009). Partner violence and survivors' chronic health problems: Informing social work practice. Social Work, 54(1), 29-43.