Akademik Veri Yönetim Sistemi
Istanbul University, İstanbul, 2019
Yoğun
bakım ünitesindeki (YBÜ) hastalar organ yetersizliklerinin ve hemodinamik
problemlerin olduğu kritik süreçteki hastalardır. Bu hasta grubunda, ilaçların
hemodinami ve sistemler üzerine etkileri değişebilmekte, daha fazla yan etki
ile karşılaşılabilmektedir. Ayrıca organ yetersizliklerine bağlı ilaçların
eliminasyon ve etki süreleri de değişmektedir. İnhalasyon anestezikleri 18.
yüzyıldan beri genel anestezi sağlamak için ameliyathanelerde kullanılmaktadır.
Avantajlı farmakokinetik ve farmakodinamik özellikleri nedeni ile inhalasyon
anestezikleri yoğun bakımda bazı durumlarda intravenöz ajanlara alternatif
olabilirler.
Modern
inhalasyon anestezikleri (izofluran, sevofluran, desfluran) solunumla hızlı
şekilde emilirler, etkileri hızlı başlar ve hızlı sonlanır. Vücutta çok az
birikirler, böbrek ve karaciğerde düşük metabolizmaya sahiptirler. Esas olarak
solunum sistemi ile atılırlar. Etkilerine taşiflaksi veya tolerans gelişimi
önemsiz derecededir. Bunun yanısıra bronkodilatör etkileri vardır ve birçok
organ üzerinde koruyucu özellik gösterebilirler (kardiyoprotektif, nöroprotektif)
(1, 2). Hemodinamik instabilitesi olan kritik hastalarda iskemiden koruyucu
avantajları olabilir. İnhalasyon ajanlarının bu avantajlarına rağmen yoğun
bakımda kullanımları çok nadirdir. Bunun sebepleri ise atmosferik kontaminasyon
riski ve yüksek akımlı yoğun bakım ventilatörlerinde volatil ajanların teknik olarak
kullanım zorluğudur.
Bu
bölümde YBÜ’de inhalasyon anesteziklerinin kullanımından, kritik hastalıklarda
sedasyon dışındaki diğer yararlı özelliklerinden ve kullanımlarındaki
sınırlamalardan bahsedilecektir. Bunun yanısıra status astmatikus, dirençli
status epileptikus, akut respiratuar distres sendromu (ARDS) gibi spesifik
hastalıklarda inhalasyon anesteziklerinin kullanımına değinilecektir.