Yerelleştirme ve disiplinlerarasılık


Canım Alkan S.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.23, ss.1119-1127, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Yerelleştirme  web  sitelerinin  ve  yazılımların  hedef  kitlenin  kullanımına  hazır  hale  getirilmesi  olarak tanımlanabilir. 1980lerde  ürünlerini  ulusal pazarların dışında  da  satmak isteyen yazılım üreticilerin bir  girişimi  olarak  ortaya  çıkmıştır.  1990larda  yerelleştirme  işini  kendileri  yapmak  istemeyen işletmelerin  dil  hizmeti  sağlayıcılardan  yerelleştirme  hizmeti  satın  almaya  başlamasıyla  çeviri sektörü  yerelleştirme  dünyasına  katılmıştır.  Çeviribilimin  yerelleştirmeyle  tanışması  ise  1990larda çeviri  eğitimi  kurumlarının  yerelleştirme  dünyasına  iş  gücü  yetiştirme  çabasının  bir  sonucu  olarak gerçekleşmiş  ve  yerelleştirme  konulu  çeviribilim  çalışmalarına  2000lerde  başlanmıştır. Yerelleştirmenin  tarihsel  gelişimi  dikkate  alındığında  hem  uygulamanın  hem  de  söylemin  farklı disiplinlerin  bakış  açısının  etkisi  altında  kaldığı  düşünülebilir.  O  halde  şu  soruyu  sormak yerindedir:  “Yerelleştirme  uygulaması  ve  söylemi  disiplinlerarasılık  üzerinden  açıklanırsa  neyle karşılaşılır?”  Çalışmanın  cevap  aradığı  araştırma  sorusu  budur  ve  amacı  yerelleştirmenin disiplinlerarasılığını  incelemektir.  Çalışmada  literatür  taramasından  elde  edilen  veriler  ile araştırmacının  kendinin yerelleştirme projelerinde  çalışarak edindiği deneyim verileri  üç kategoride incelenmiştir:  yerelleştirme  söylemi,  yerelleştirme  süreci  ve  yerelleştirme  çevirmeni.  İncelemeden şu  bulgular  elde  edilmiştir:  1.  Yerelleştirme  söylemi  pek  çok  disiplinin  bilgisinden  beslenmiştir.  2. Yerelleştirme  süreci  farklı  disiplinlerin  bilgi  ve  becerilerine  sahip  uzmanlardan  oluşan  ekiplerin  iş birliğiyle  yürütülür.  3.  Yerelleştirme  çevirmeni  bu  ekiplerde  çok  çeşitli  disiplinlerin  bilgisinden beslenerek  farklı  rollerde  görev  alabilir  ve  farklı  özel  alanlarda  çeviri  yapabilir.  Bu  bulgulardan  yola çıkarak  şu  sonuca  varılmıştır:  Yerelleştirme;  söylemi,  süreci  ve  çevirmeni  açısından  disiplinlerarası bir  niteliktedir.  Yerelleştirme  projelerinde  görev  almak  isteyen  eyleyenlere  ve  yerelleştirmeyi anlamak  ve  açıklamak  isteyen  araştırmacılara  yerelleştirme  olgusuna  disiplinlerarası  bir perspektifle yaklaşmaları  önerilir. 

Localization  can  be  defined  as  adaptation  of  websites  and  software  for  target  users.  It  emerged  in 1980s  as  an  attempt  by  software  producers  who  wanted  to  sell  their  products  out  of  local  markets. In 1990s, translation industry  joined localization world thanks to those companies who chose to buy localization  service  from  language  service  providers.  Translation  Studies  (TS)  met  localization  in 1990s  as  a  result  of  translator  training  institutions’  effort  to  prepare  students  for  employment  in localization  industry  and  first  TS  publications  on  localization  appeared  in  2000s.  Considering  its historical  sketch,  it  can  be  inferred  that  localization  practice  and  discourse  have  been  influenced  by the  perspectives  of various  disciplines.  The research  question of  study was  “What  can be  found if  we try  to  explain  localization  using  the  concept  of  interdisciplinarity?”  The  aim  was  to  investigate  the interdisciplinarity  of  localization.  This  descriptive  study  used  data  collected  through  literature review  and  author’s  own  localization  experience.  The  data  was  investigated  in  three  categories: localization discourse, localization process and localization translator. The results were as follows: 1. Localization  discourse  has  been  fed  by  knowledge  of  various  disciplines.  2.  Localization  is  a  process carried  out  by  teams  consisting  of  experts  with  knowledge  and  capabilities  of  various  disciplines and working in  collaboration.  3. Localization translator can  take different roles  in localization teams using  his  knowledge  from  various  disciplines,  and  in  localization  projects  of  various  specific  fields. This  study  concludes  that  localization  has  an  interdisciplinary  nature  in  terms  of  its  discourse, process  and  translator.  It  suggests  that  an  interdisciplinary  perspective  towards  localization phenomenon is necessary  in order  to take  part in  localization  processes  and understand  and explain localization.