Akademik Veri Yönetim Sistemi
32. Uluslararası Türk Oral ve Maksillofasiyal Cerrahi Derneği (TAOMS) Bilimsel Kongresi, Antalya, Türkiye, 5 - 09 Kasım 2025, ss.16, (Özet Bildiri)
AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, gömülü mandibular üçüncü molarlarda (GMUM) panoramik radyografilerden elde edilen sevk endikasyonlarının inferior alveolar kanal (İAK) teması açısından öngörü değerini konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) kullanarak değerlendirmektir. Ozellikle KIBT istem sıklığını belirlemek, olası gereksiz kullanımları ortaya koymak ve her bir endikasyonun tanısal performansını incelemek hedeflendi.
YÖNTEM: Panoramik ve KIBT görüntülemeleri mevcut olan toplam 1200 GMÜM retrospektif olarak analiz edildi. Panoramik radyografilerde kaydedilen sevk endikasyonları kanal kesintisi, kanal daralması, karanlık alan, kanal varyasyonu ve süperpozisyondu. KIBT görüntüleri, IAK ile temasın varlığı veya yokluğu açısından değerlendirildi. Sevk endikasyonları, lAK teması ve demografik değişkenler arasındaki lişkiler istatistiksel olarak analiz edildi.
BULGULAR: KIBT isteminde en sık görülen endikasyon süperpozisyondu (%77.8), bunu kanal daralması (%9.0), koyu alan (%7.6), kanal kesintisi (%5.2) ve kanal varyasyonu (%0,4) izledi. Olguların %86.0'sında KIBT ile doğrulanmış İAK teması saptandı. Kanal kesintisi (%98.4, p=0.004) ve süperpozisyon (%84.8, p=0.023) anlamlı olarak İAK temasıyla ilişkili bulundu; diğer endikasyonlar yüksek temas oranları göstermesine rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi. IAK teması olan hastalar, olmayanlara kıyasla anlamlı derecede daha yaşlıydı (29.6+11.3 yıla karşılık 24.6+7.9 yıl, p<0.001). Gruplar arasında cinsiyet dağılımında anlamlı fark saptanmadı (p=0.055).
SONUÇ: Geleneksel panoramik bulgular IAK temasını öngörmede hâlen değerli olmakla birlikte yalnızca süperpozisyona güvenmek KIBT'ın aşırı kullanımına yol açabilir. Yaş, İAK yakınlığı olasılığını artıran bir faktör olarak görünürken cinsiyet önemli bir belirleyici faktör değildir. Bu bulgular, yüksek değerli endikasyonlara öncelik verilmesinin ve üçüncü molar değerlendirmelerinde KIBT kullanımında seçici, risk temelli bir yaklaşım benimsenmesinin önemini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi (KIBT), Mandibular uçüncü molar, Inferior alveolar kanal (İAK), Panoramik radyografi, Süperpozisyon