Akademik Veri Yönetim Sistemi
Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Ulusal Eczacılık Kongresi, İstanbul, Türkiye, 8 - 10 Mayıs 2025, ss.207-208, (Özet Bildiri)
Ketiapin; şizofreni, bipolar bozukluk ve majör depresif bozukluk tedavisinde kullanılan atipik bir antipsikotiktir. Ketiapin, atipik bir antipsikotik olmasına rağmen; tardif diskinezi, psödoparkinsonizm, akut distoni ve akatizi gibi ekstrapiramidal yan etkiler %1-13 oranında görülebilmektedir (1). Ayrıca Ketiapin ile QT aralığını uzatan diğer ilaçların, özellikle sınıf I-A ve III antiaritmikler, bazı antipsikotikler, bazı antibiyotikler (Flurokinolon) ve antidepresanların (Essitalopram) eş zamanlı kullanılması durumunda hastada QT uzaması oluşabilmektedir ve bu nedenle birlikte kullanımları önerilmemektedir (2). Bu olgu çalışmasında Hematoloji otolog kök hücre servisinde yatmakta olan bir hastada kullanılan ilaçlar potansiyel ilaç-ilaç etkileşimleri yönünden değerlendirilmiştir. Bu olgu sunumu, hasta ve sorumlu hekimlerin sözlü onamı alındıktan sonra oluşturulmuştur. Hastanın tedavi rejimi, UpToDate® ve Micromedex® gibi güvenilir ilaç bilgi kaynakları kullanılarak klinik eczacılık uzmanlık asistanı tarafından gözden geçirilmiş; QT uzaması elektrokardiyografi (EKG) ile hekimler tarafından değerlendirilmiştir. Diffüz Büyük B Hücreli Lenfoma tanılı ve otolog kök hücre nakli olan 44 yaşındaki erkek hastanın ilaç tedavi listesi klinik eczacılık uzmanlık asistanı tarafından, veri tabanları aracılığıyla ilaç-ilaç etkileşimleri açısından değerlendirildiğinde; Metoklopramid (10 mg/gün) ve Ketiapin (25 mg/gün) kombinasyonunun ciddi ekstrapiramidal semptomlar ve nöroleptik malign sendrom riski nedeniyle kontrendike (etkileşim düzeyi: X) olduğu belirlenmiştir (1,3). Metoklopramidin antipsikotikler veya ekstrapiramidal reaksiyonların veya nöroleptik malign sendromun gelişimi ile ilişkili diğer ajanlarla birlikte uygulanmasından kaçınılması önerildiği görülmüştür (1). Ketiapin (25 mg/gün) ve Essitalopram (10 mg/gün) kombinasyonunun QT uzamasına katkı potansiyeli (etkileşim düzeyi: D1, majör3) olduğu değerlendirilmiş, bu kombinasyonun kullanılması gerekliyse, QTc aralığı uzaması ve aritmiler (torsades de pointes dahil) yönünden hastanın takip edilmesinin önerildiği görülmüştür (1). Ancak hastamızın EKG’sinde QT: 322 ms ve QTc: 401 ms değerlerinin normal sınırlar içerisinde olduğu belirlenmiştir. Literatür verilerinde; Ketiapin (25 mg/gün) ve Essitalopram (10 mg/gün) tedavisi alan siyahi bir kadın hastada torsade de pointes (tdP) gelişiminin olduğu (4), başka bir çalışmada ise Ketiapin (25 mg/gün), Olanzapin (5 mg/gün) ve Metoklopramid (15 mg/gün) tedavisi alan erkek hastada ekstrapiramidal yan etkiler görülmesi üzerine önce Ketiapin tedavisi, sonrasında da Olanzapin tedavisinin kesildiği bildirilmiştir (5). Olgumuzdaki hastada Ketiapin, Metoklopramid ve Essitalopram tedavisinin birlikte kullanılmasının gerekliliği sorumlu hekim ile birlikte değerlendirilmiş ve belirlenen ilaç etkileşimleri göz önünde bulundurularak hekim tarafından Ketiapin tedavisi sonlandırılmıştır Bu olgu, potansiyel olarak ciddi ilaç etkileşimlerinin klinik eczacı uzmanlık asistanı tarafından erken dönemde saptanmasının etkin ve güvenli tedavi açısından kritik önem taşıdığını göstermektedir. Klinik eczacıların, yüksek riskli hasta gruplarında multidisipliner ekibin ayrılmaz bir parçası olması önemlidir. Anahtar Kelimeler: Hematoloji, ilaçla ilgili sorun, ketiapin, klinik eczacı