Akademik Veri Yönetim Sistemi
3.Temel Hemşirelik Bakımı Kongresi, Antalya, Türkiye, 19 - 22 Kasım 2014
Giriş: Malnütrisyon, hastanede yatan hastaların %66’sında kilo kaybı görülen bir sorundur. Malnütrisyonun tedavisinde; yeterli beslenmenin sağlanması kritik önem taşımaktadır. Hastanede yatış süresi uzadıkça malnütrisyon gelişme riski artmaktadır. Bu nedenle hastanede yatan hastalarda malnütrisyon üzerinde durulması gereken ciddi bir sorundur.
Yöntemler: Bu makalede, malnütrisyon ve beslenme ile ilgili literatür ve araştırma bulguları incelenerek konunun önemi tartışıldı ve uygulamaya yönelik öneriler sunuldu.
Bulgular: Malnütrisyon; beslenme yetersizliği, besinlere duyulan gereksinimin artması, besin öğelerinin dengesiz alınması sonucu ortaya çıkan patolojik bir durumdur. Bu durum organ yetmezliğine, laboratuvar değerlerinde patolojiye, beden kitle indeksinde azalmaya ve hasta klinik sonuçlarında istenmeyen değişikliklere neden olmaktadır. Malnütrisyon; plazma albüminde ve onkotik basınçta azalmaya neden olmakta ve beyne giren su miktarında artışa yol açarak intrakraniyal basıncı arttırabilmektedir. Bir yıl içinde hastanede ölen hastaların %30’unun malnütrisyondan dolayı öldüğü bildirilmektedir.
Postoperatif dönemde beslenmede amaç; beden kitle indeksini korumak ve sürdürmektir. Literatürde malnütrisyonun hemşireler ve diğer sağlık ekibi üyeleri tarafından tanılanmadığı veya bakım ve tedavisinin yapılmadığı belirtilmektedir. Beslenme durumunun tanılanması malnütrisyonun varlığını, riskini ve derecesini belirlemek kadar yapılan beslenmenin etkinliğini de göstermektedir. Tanılama anamnez, fizik muayene (kas kütlesi, kas kaybı, yağ depoları, ödem, asit), antropometrik ölçümler (vücut ağırlığı, beden kitle indeksi, triseps kalınlığı), laboratuvar testleri (kreatinin, serum transferrin, serum albümin, prealbümin), fonksiyonel testler (el dinamometrsei, direkt kas stimülasyonu, solunum ve immün fonksiyonu) ve klinik deneyimi içermektedir. Ayrıca beslenme durumunun tanılanmasında, geçerliği ve güvenirliği sağlanmış beslenme tanılama araçları hemşireler tarafından kullanılmaktadır. Malnütrisyon Evrensel Tanılama Aracı (MUST), Beslenme Risk Tanılama (NRS), Beslenme Risk İndeksi (NRİ), Mini Beslenme Tanılaması (MNA), Kısa Beslenme Tanılama Anketi (SNAQ), Malnütrisyon Tanılama Aracı (MST) ve Subjektif Global Tanılama başlıca kullanılan beslenme tanılama araçlarıdır.
Hastanede yatan hastalarda malnütrisyona bağlı görülen komplikasyonların artması, morbidite ve mortalitede artışa, hastanede kalma süresinin uzamasına ve sağlık bakımı maliyetinde artışa neden olmaktadır. Beslenmenin her durumda tanılanması hastanede yatan hastada malnütrisyonun gelişme riskini ortadan kaldırmakta, yaşam kalitesini arttırmakta ve yaşam aktivitelerini bağımsız bir şekilde yerine getirilmesini sağlamaktadır.
Sonuç: Malnütrisyon ve malnütrisyon riski olan hastaların beslenme destegˆinin sağlanması yaşamsal önem taşımaktadır. Bu nedenle hemşirelerin malnütrisyon sorununa yönelik bilgi ve becerilerini geliştirmeleri, bu konudaki yayınları izlemeleri, kanıta dayalı uygulamalarda öncü olmaları ve diğer sağlık ekibi üyeleri ile işbirliği yapmaları gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Malnütrisyon, beslenme, hemşirelik bakımı