Toplumun Pandemi Halleri: Pandemide Toplumsal Dönüşüm, Hayati Beşirli,İhsan Çapçıoğlu,Zeynep Serap Tekten Aksürmeli, Editör, Gazi Yayın Dağıtım, Ankara, ss.55-80, 2022
Bu çalışmanın amacı, COVID-19
pandemisinin Türkiye’de ilk ortaya çıktığı aylarda sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel
ihtiyaç, kazanım ve beklentilerin salgın sürecinde ne yönde değiştiğini
anlamaya çalışmaktır. Bu bağlamda, Nisan 2020 ve Ocak 2021’de yapılan iki
farklı araştırmanın sonuçları karşılaştırılarak salgının seyrinde meydana gelen
toplumsal değişmeye odaklanılmıştır. Nitel veri toplama teknikleri kullanılarak
yapılan her iki araştırma sonuçları göstermektedir ki; söz konusu zaman dilimi
içerisinde elde edilen bulgular arasında belirgin farklar vardır. İlk dikkat
çeken fark, birinci araştırmada öne çıkan sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel
ihtiyaçların korku ve endişe temelli olduğu, ikinci araştırmada ise bunun
yerini daha soğukkanlı bir yaklaşımın aldığıdır. Bununla birlikte her iki
araştırmanın da çalışma grubu ağırlıklı olarak genç toplumsal kesimleri
kapsadığından, uzaktan eğitime ilişkin görüşlerin önemli bir yer tuttuğu
görülmüştür. Buna karşın, kazanımlar konusunda ihtiyaç ve beklentilere kıyasla
daha az vurgu yapıldığı gözlenmiştir. Her iki araştırmada da katılımcıların
sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel beklentilerinin yoğunluğunu koruduğu, hatta
son araştırmada bunlara ilaveler yapıldığı görülmüştür. Öte yandan devlet-birey
ilişkilerinde, her iki araştırmada da en belirgin vurgu yapılan başlıklar
devlete güven, şeffaflık ve sosyal devlet, güçlü devlet, devlet desteği
hususlarında olduğu görülmüştür. Araştırmanın sonucunda şeffaflık ve güven
değeri arasında yoğun bir ilişki tespit edilmiş, bilgi akışını düzenli yapan
bir devlete güven duyulacağı ya da güven duyulan bir devletin bilgi akışını
düzenli yapacağı sonucuna varılmıştır. Salgın yönetiminde şeffaflık ve
demokrasi temeline oturan kararların alınması beklentisi, çalışmanın bir diğer
önemli bulgusudur. Şeffaflık ile ekonomik kaygılar ve beklentiler arasında da
ilişki tespit edilmiştir.