Akademik Veri Yönetim Sistemi
Lycus, sa.5, ss.1-57, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu makalede, Orta Asya’nın Güney Sogdiana Bölgesi Kaşkaderya Nehri yakınında Demir Çağı’nda
gelişmiş Yerkurgan Şehir Harabesi’nde Özbek ve Türk bilim adamlarının ortaklığında 2018 yılında
gerçekleştirilen arkeolojik kazı çalışmalarından elde edilen veriler değerlendirildi. Tarihi Buhara- Nahşeb
(Nesef) şehirleri arasında İpek Yolu üzerinde bulunan Orta Asya’nın en eski ve büyük şehirlerinden biri
olan Yerkurgan Şehir Harabesi’nin ortasında gün yüzüne çıkarılan Merkez Tapınağı kalıntısı muhtemelen
Zerdüştçülük ile bağlantılı su-nehir ve ateş ilahlarına adanmıştı. Muhtemelen tapınak ilk yapıldığında
merkezi planlı iken sonradan üzerinde ateş altarı bulunan kutsal açık hava platformuna dönüştürüldü.
Büyük Merkez Tapınağı ile yanındaki küçük Doğu Tapınağı ve aralarındaki açık hava dinsel törenlerinde
kullanılan ateş altarı kaidesi, Pencikent tapınakları gibi Zerdüştçülük inancı ile bağlantılı resmi dinsel bir
kompleks oluşturmaktaydı. Bu dinsel kompleks muhtemelen Geç Antik Çağ’da oluşmuştur. Muhtemelen
tapınaklar öncesinde şehrin ortası kutsal bir alandı ve burada ateş kültü ile bağlantılı açık hava resmi
dinsel törenleri yapılmaktaydı.
Anahtar Kelimeler: Özbekistan, Orta Asya, Sogdiana, Zerdüştçülük, Tapınak.