Çeviribilimin Filoloji Temel Alanındaki Yeri


Akdağ A. I.

4. Asos Uluslararası Filoloji Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 3 - 05 Mayıs 2018, ss.21-23

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.21-23
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çeviri etkinliği neredeyse insanlık tarihi kadar eskiyken, çevirileri onları çevreleyen koşullar ve eyleyenlerle birlikte inceleme nesnesi olarak ele alan Çeviribilim görece yeni bir dilim dalıdır. 80’li yıllarda özerkliğini kanıtlayan Çeviribilim kuramsal, betimleyici ve uygulamalı olmak üzere birbiriyle etkileşim içinde olan 3 temel alan üzerine kurulmuştur. Kimi araştırmalar Çeviribilim kuramları ışığında bu 3 alana yoğunlaşırken, diğerleri farklı bilim dallarındaki yöntemleri ödünçleyip bunları Çeviribilimsel bir süzgeçten geçirerek alanın kuramsal temeline katkıda bulunmaktadır. Benzer şekilde, birçok farklı bilim dalı da uygulamalı alanda çeviriye başvurarak kendi kuramsal artalanını zenginleştirme yoluna gitmiştir. Bir başka deyişle, Çeviribilim’in diğer bilim dallarıyla kurduğu ilişki çift yönlüdür: Hem Çeviribilim diğer bilim dallarından hem de diğer bilim dalları Çeviribilim’den faydalanmaktadır. Bu çalışmanın amacı söz konusu çift yönlü ilişkiyi Türkiye bağlamında incelemektir. Çalışmanın bütüncesi Filoloji temel alanında yer alan bilim dallarıyla-Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları, Dünya Dilleri ve Edebiyatları, Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri, Karşılaştırmalı Edebiyat; Klasik Türk Edebiyatı, Türk Dili, Türk Halk Bilimi ve Yeni Türk Edebiyatı- sınırlandırılmıştır. Araştırma sorusu ve onu destekleyen alt-sorular şu şekildedir: Filoloji temel alanındaki bilim dallarıyla Çeviribilim arasında ne tür ilişkiler kurulmuştur? Hangi bilim dalları Çeviribilim’den nasıl yararlanmaktadır? Çeviribilim hangi bilim dallarından nasıl yararlanmaktadır? Çalışmanın sonucunda Türk Halk Bilimi dışındaki Filoloji temel alanlarıyla Çeviribilim arasında doğrudan ilişkiler kurulduğu ve çalışılan çeviri konularının bilim dallarına göre farklılık gösterdiği saptanmıştır.