sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, cilt.4, sa.2, ss.119-133, 2013 (Hakemli Dergi)
Toplumların yaşadığı tarihsel dönemler ve farklı yönetim şekilleri o toplumun edebiyat ve sinema üretimine de yön verir. İspanyol sineması, baskı ve sansürün en önemli örneklerinden biridir. 1936-1939 yılları arasında süren ve falanjistlerin zaferiyle sona eren kanlı İspanyol İç Savaşı, General Francisco Franco’nun yönetime geçerek diktatörlük rejimiyle ülkeyi yönetmeye başladığı katı bir sansür döneminin de başlangıcı demektir. Farklı denetim kurumları aracılığıyla sanat eserleri sansüre maruz kalır. Franco’nun 1975’teki ölümüne dek bazı eserlerin övüldüğü, bazısının da kara listede yer aldığı görülür. Ancak İspanyol edebiyatının bazı klasik eserleri beyazperde uyarlamalarıyla kimi zaman yapımcıların kurtarıcısı olur. Bu saygın eserlerin ve yazarlarının ününü arkasına alan yapımcıların başarıyla hedeflerine ulaştığı gözlemlenir. Bu çalışmada, Franco döneminde İspanyol sinemasına uygulanan sansür, sansürün kontrol mekanizmaları, yasaklı yönetmen, yazar ve romanlar, bunların yanı sıra sinema yoluyla halkın yeniden inşasının nasıl planlandığı irdelenmektedir.
Anahtar Sözcükler: İspanyol sineması, Franco, edebiyat uyarlaması, sansür, Hemingway, yasaklama.
A society’s historical periods and its different forms of government give direction to its literary and cinematic production. Spanish cinema is one of the most important examples of the effects of repression and censorship. The bloody Spanish Civil War, which took place between the years 1936 and 1939 and ended with the victory of the Falangists, marked the beginning of hard censorship during Francisco Franco’s regime. Until Franco’s death in 1975, adaptations of Spanish literary classics were the saviours of film directors. Depending on the reputation of respected authors and their works, diretors were able to achieve their goals despite the censorship. This article discusses the censorship imposed on Spanish cinema in the Franco era, the mechanisms of control, such as prohibited directors, authors, and novels, and the use of cinema in the regime’s attempt to reconstruct society.
Keywords: Spanish cinema, Franco, literary adaptation, censorship, Hemingway, prohibition.