Kuru Otlar Üstüne'de Dördüncü Duvar: Bir İnanılırlık ve Tutarlılık Analizi

Nuri Bilge Ceylan’ın Kuru Otlar Üstüne (2023) filminde yer alan dördüncü duvarın yıkıldığı sahne, yönetmenin bilinen gerçekçi ve yalın üslubu göz önüne alındığında filmografisinde alışılmadık bir tercih olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, söz konusu sahnenin, filmin anlatısal bütünlüğünü V. F. Perkins’in inanılırlık (filmin kendi iç mantığına uygun bir dünya kurması) ve tutarlılık (anlatısal ve biçimsel unsurların uyumu) kavramları bağlamında nasıl etkilediği incelenmiştir. Çalışmanın analitik yaklaşımı, Perkins’in temel kavramlarını, bu kavramların (fonksiyonel inanılırlık gibi) güncel yorumları ve doğrudan hitap gibi ilişkili sinematik tekniklerle birlikte değerlendirmeye dayanmaktadır. Yakın okuma yöntemiyle gerçekleştirilen incelemede, sahne sadece tekil bir an olarak değil, filmin genel yapısal ve tematik dokusuyla (protagonist Samet’in ahlaken muğlaklığı, olay örgüsündeki muğlaklıklar ve diğer doğrudan hitap anları) bağlantılı olarak değerlendirilmiştir. Analiz, bu Brechtyen etkinin, Perkins’in klasik kriterlerini zorlasa da, filmin yarattığı estetik illüzyonu tam olarak bozmadığını ortaya koymaktadır. Sahnenin, izleyiciyi yabancılaştırmaktan çok anlatıya derinlik kattığı ve filmin baskın teması olan muğlaklıkla bütünleştiği görülmüştür. Sonuç olarak, bu beklenmedik sinematik tercihin, filmin inanılırlığını zedelemeyen, hatta tutarlılığını güçlendiren, post-Brechtyen nitelikte karmaşık bir işlev üstlendiği anlaşılmaktadır. Çalışma ayrıca, Perkins’in kuramsal araçlarının, esnek bir bakış açısıyla yorumlandığında, bu tür yenilikçi anlatım biçimlerini çözümlemede günümüzde de geçerliliğini koruduğunu göstermektedir.