Akademik Veri Yönetim Sistemi
XIVth International Baltic Forum "Global and Regional communication: Present and Future", Rusya, 1 - 04 Aralık 2012, ss.65
Irak'ta bulunan M.Ö. 1800 yıllarına ait çiftçilere tarımsal bilgiler veren tabletler her ne kadar ilk PR uygulamaları olarak kabul edilse de (Cutlip & Center & Broom, 1985), dünyadaki ilk bilinçli PR uygulamaları ABD'de 19. yüzyılın sonunda başlamıştır. Bu uygulamalar üzerine ilk halkla ilişkiler ajansı 1900'lerin ilk 20 yılı içinde ABD'de aralarında halkla ilişkilerin büyük isimleri Ivy Lee ve Edward Bernays'ın da bulunduğu bir dizi uzman tarafından kurulmuştur. Halkla ilişkilerin daha da yoğun yapılmaya başlandığı 1920'li yıllardan itibaren 20 yüzyılın ortasına kadar geçen sürede İngiltere, Fransa ve Almanya'da birer ikişer ajanslar kurulmaya başlanmıştır. Türkiye'de ise 1960'ların başlarından itibaren devletin desteklediği projeler ve bazı özel sektör kuruluşlarında uzmanların istihdam edilmesiyle başlayan halkla ilişkiler faaliyetlerinden sonra Türkiye'de ilk halkla ilişkiler ajansı 1974'te kurulmuştur. O zamandan bu yana geçen profesyonelleşme sürecinde, Türk halkla ilişkiler ajansları toplam ciro ve yarattıkları hacim bakımından profesyonel iletişim sektöründeki diğer oyuncular olan reklam ajansları ve kamuoyu araştırma şirketlerinin oldukça gerisinde kalmıştır. Son 40 yıla yaklaşan bu sürede ekonomideki hacmin artmasıyla, halkla ilişkiler ajanslarının artışıyla, bu ajansların hizmet verdiği kuruluş sayısı doğal olarak artmış ancak ajans hizmetlerinin ekonominin birçok alanına henüz nüfuz etmediği görülmektedir. Bu çalışmada, halkla ilişkiler ajanslarının hizmet verdiği müşteri profilleri incelenmiştir. Ajanslardan hizmet alan kuruluşların profilleri; kuruluş sayısı, sektörleri ve boyutları açısından ortaya konmuştur. Ayrıca, inceleme kapsamında ajansların hizmet verdiği kuruluşların yarattığı toplam ciro ortaya konarak, ajansların GSMH için de kapsadığı alan ortaya konmuştur, ekonomide ajanslar tarafından kapsanmayan alana da dikkat çekilmektedir.
Although tablets excavated in contemporary Iraq dating back to the 1800's BC, which contain agricultural information for farmers are deemed the first public relations (PR) practices (Cutlip, Center, Broom: 1985); deliberate PR applications first started in the beginning of 19th century. The first PR agencies were established consecutively in the USA within the first 20 years of the 20th century by a series of pioneering specialists including Ivy Lee and Edward Bernays, the fathers of the PR in the world. Beginning from the 1920s, within which PR activities were becoming more frequent, until the mid of the 20th century; PR agencies were founded one after another in the UK, France and Germany. As for Turkey, the first Turkish PR agency was founded in 1974, following the first examples of PR practices including state-run projects and employment of PR practitioners in some of the privately owned corporations. Within the professionalization period that elapsed since that time, Turkish public relations agencies have fallen, in terms of total turnover and volume created, behind advertising agencies and public opinion research companies, which are other players in the professional communications industry. Through the remarkable economic development and proliferation of public relations agencies within the period of approximately 40 years; corporations that buy services from these agencies naturally increased in number, whereas it is observed that a considerable portion of the economy was not reached by agencies' services. This paper analyses the profiles of Turkish public relations agencies' current clients, in terms of numbers of corporations, their sectors profiles and their sizes. This paper also reveals the extent that Turkish public relations agencies cover in the Gross National Income of Turkish economy by calculating the total turnover that current clients serviced by these agencies made in 2011, highlighting the very portion of the economy not covered by the PR industry.