21.yy'da tarım ve kalkınma sorununa bakmak


TAHSİN E.

kalkınmada yeni yaklaşımlar, devrim dumludağ, ahmet faruk aysan, Editör, İmge Yayınevi, İstanbul, ss.185-209, 2014

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2014
  • Yayınevi: İmge Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.185-209
  • Editörler: devrim dumludağ, ahmet faruk aysan, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma günümüzde tarım ve kalkınma başlığının ne şekilde ele alındığını analiz etmeyi hedefliyor. Öncelikle günümüzde tarım ve kalkınma birlikte ele alındığında hangi başlıkların 
“sorun” olarak tanımlandığını dikkate alınıyor. 
Bundan dolayı çalışmanın temel çıkış noktasını neoliberal politikaların kalkınma iktisadına 
etkisi ile tarım başlığının bu kapsamda nasıl ele alındığı oluşturuyor. Bu kapsamda özellikle 
1980 sonrasında Bretton Woods kurumlarının tarım başlığı ile ilgili önerdiği politikaların 
günümüzdeki tarımsal yapıları şekillendirdiği görülmektedir. Örneğin doğrudan gelir 
destekleme politikaları ile tarımsal ürünlerin ticaretinde yaşanan liberalizasyon bugün 
özellikle gelişmekte olan ülkelerin tarım alanında yüzleştiği sorunların nedenleri olarak da 
karşımıza çıkmaktadır. 
Tarımdan sanayiye kaynak aktarımı, tarımsal ürünlere dayalı sanayileşme modeli, kırsal 
alandan şehirlere göç vb., en genel haliyle modernleşme kuramının tarım sorununun nasıl ele 
aldığı ile neoliberal politikaların tarım başlığını ele alışı arasındaki farklılıklar dikkate alınırken, 
günümüzde tarım sorunun tanımlarken Byres’ın (2006) “yeni neoklasik iktisadın eleştirisi” 
kapsamında ele aldığı tarım ve kalkınma ile ilgili temel başlıklar temel alınacaktır. 
Deregülasyon, özelleştirme ve liberalizasyon politikaları sonucunda tarımsal üretimin yapısını 
belirleyen koşulların farklılaştığı görülürken tarımsal kurumların da yeniden yapılandırma 
sürecine girdiği görülmektedir. Uruguay Round’un ardından tarımsal ürünlerin ticaretinde 
uygulanan liberalizasyon politikaları, devlet ve piyasaların kalkınma sürecindeki işlevinin 
yeniden tanımlanması, tarımsal ürünlerin arz koşullarını belirleyen temel unsurlar olarak 
karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu gelişmelerin tarımsal yapılarda ne tür farklılıklar arz ettiği 
ve de gelişmekte olan ülkelerde ne tür etkiler yarattığı aktarılmaya çalışılacak, bu kapsamda 
tarımsal işletmelerin yapısı, biyoteknoloji ve kalkınma, tarım ürünleri fiyatlarındaki 
dalgalanmaların etkileri ele alınacaktır. 
Kısacası, bu çalışma ile 21.yy’da tarım sorunu olarak hangi başlıkların alındığı dikkate alınarak 
söz konusu “sorunların” nedenleri ile uygulanan tarım politikalarının sonuçlarının nasıl bir 
kalkınma süreci ortaya çıkardığı tartışılmaya çalışılacaktır.