Akademik Veri Yönetim Sistemi
METU JOURNAL OF THE FACULTY OF ARCHITECTURE = ODTÜ MIMARLIK FAKÜLTESI DERGIS, cilt.39, sa.2, ss.1-29, 2022 (AHCI)
Dönem kaynakları ve kabir kitabesi Fatih Camii’nin mimarı Atik
Sinan’ın, caminin inşası sonrasında hapsedildiği zindanda dövülerek
öldürüldüğünü söylüyor. İslam mitologyasının ölümle ödüllendirilen
efsanevi mimarı Sinimmar ile aynı kaderi paylaşan Atik Sinan’ın trajedisine
ilişkin anlatılar zaman içinde muhtelif rivayetler eşliğinde çeşitlenmiş,
hayal ürünü detaylarla çeşnilendirilmiş, akıbeti bilinçli ya da bilinçsiz
şekilde çarpıtılmış, dikkat başka konulara çekilerek dağıtılmış, kimi zaman
da doğrudan reddedilmiş, hatta sansürlenmiştir. Efsaneler ile harmanlanan
popüler kültür yaratımı Atik Sinan, böylece, akademik araştırmalara
dayanan gerçek Atik Sinan’ın yerini almıştır. Bu çalışma, bir Osmanlı
mimarı olan Atik Sinan’ın trajedisini gerçekler ve manüpilatif söylenceler
eşliğinde tartışmayı, popüler kültürde yer bulan anlatılar ile görgü
tanıklıklarına dayanan birincil kaynakları ayıklamayı amaçlar.
XVth century sources and his epitaph inform that Atik Sinan, the architect
of Fatih Mosque, was beaten to death in the dungeon he was prisoned
after the completion of the construction. The narratives regarding to
the tragedy of Atik Sinan, who shared the same fate with Sinimmar, the
legendary architect of the Islamic mythology, who rewarded with death,
were flavored with various imaginative details in the company of several
tales over time and his fate was consciously or unconsciously distorted, the
attention was diverted to other subjects and sometimes directly rejected
or even censored. Blended with legends, the popular culture creation Aitk
Sinan, has thus replaced the Atik Sinan based on academic researches. This
study aims to discuss the tragedy of an Ottoman architect, Atik Sinan, with
facts and manipulative myths and to sort out the narratives of popular
culture and primary sources based on eyewitness accounts.