Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akademik Hassasiyetler, cilt.5, sa.11, ss.1-22, 2019 (Hakemli Dergi)
Osmanlı Dönemi Kayseri camileri arasında mimarisi ve süsleme özellikleri ile özel bir yere sahip olan Daniş Ali Bey Camii çalışma konumuzu oluşturmaktadır. Daniş Ali Bey tarafından 1582-1587 yılları arasında inşa edilen zaviyeli caminin mimarı bilinmemektedir. Eski bir Osmanlı köyü olan Büyük Bürüngüz Köyünde yer alan cami özellikle taş minberi üzerindeki zülfikar süslemesi ve hat programı ile dikkati çekmektedir. Minberin geçit kemeri üzerinde yer alan bu süsleme uygulandığı dönem ve bulunduğu konum nedeniyle özel bir öneme sahiptir. Bu çalışmada söz konusu camii tarihi ve mimari özellikleri ile kısaca tanıtılacak ve özellikle yapının minberinin geçidi üzerindeki zülfikar hat programı ile birlikte incelenerek tanımlamaları yapılacaktır. Bir çeşit kapı olan geçit kemeri üzerinde konumlanmış bir programa sahip olan bu süsleme grubu ile Hz. Muhammed‟in Hz. Ali için yaptığı ilim kapısı tanımlaması arasında mimari bir sembolizm dikkati çekmektedir. Genellikle İslam sanatında çokça kullanılan zülfikar motifinin 16. Yüzyıla tarihlenen zaviyeli bir cami minberinde yer alması bu konuyu önemli kılmaktadır. Zülfikarın yazı sanatı ile birlikte minberde uygulanmasına dair bilinen tek örneğidir. Daha önce yeterince incelenmeyen bu süslemenin minber ile ilişkisi bakımından sembolik anlamı üzerinde durulmuş ve İslam Sanatı içindeki değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Büyük Bürüngüz Köyü, Daniş Ali Bey Cami, Minber, Zülfikar, Kılıç
This study examines Danis Ali Bey Mosque, which has a special place with its architectural and decorative features among the mosques of Kayseri during the Ottoman Period. The architect of the mosque, constructed with a zawiya in 1582-1587 in the name of Danis Ali Bey, is unknown. The mosque, located in an old Ottoman village of Buyuk Burunguz, attracts attention especially with its zulfiqar ornament and calligraphic composition on its stone minbar. This ornament, located on the passageway of the minbar, has special importance due to the period of this application and its location. In this study, the mosque will be introduced briefly with its historical and architectural features, and especially the zulfiqar on the passageway arch of the minbar of the structure will be examined and identified with the calligraphic composition. An architectural symbolism between this ornamentgroup, which positioned on the passageway arch, and the 'gate of knowledge'
description used by Hz. Muhammed for Hz. Ali attracts attention. The use of zulfiqar
motif often used in Islamic art, on the minbar of the 16th-century mosque with
zawiya, makes this subject important. This is the only known example of applying
the Zulfiqar with the art of calligraphy on a minbar. The symbolic meaning of this
ornament, which has not been examined sufficiently before, is emphasized in terms
of its relation to the minbar. Its place in Islamic Art is evaluated.
Keywords: Buyuk Burunguz Village, Danis Ali Bey Mosque, Minbar, Zulfiqar,
Sword.