Akademik Veri Yönetim Sistemi
Amme Idaresi Dergisi, cilt.53, sa.1, ss.59-91, 2020 (SSCI)
Karol Boscamp Lasopolski’nin İstanbul elçiliği, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı’n- dan sonra Osmanlı Devleti ile Lehistan arasındaki ilişkileri iyileştirme politikalarının önemli bir göstergesidir. Osmanlı yönetimi tarafından elçinin sınırda karşılanmasından Osmanlı başkentine kamusal girişine, sultan ve veziriazam huzurunda kabulüne, sunulan hediyelere ve tayinatına varıncaya dek XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı teşrifat geleneklerinin önemli bir örneği olarak ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda elçilik kabul seremonileri, Osmanlı yönetiminin bir elçi için gerek merkezde gerekse yerel idarecilerle koordinasyonu nasıl gerçekleştiğini, bir elçiyi ağırlamanın devlet daireleri arasında ne gibi hazırlıklar ve protokoller gerektirdiğini de sergilemektedir. Boscamp’ın elçiliğinin önemli sahnelerinin heyette yer alan ressam Kamsetzer tarafından resmedilmiş olması, XVIII. yüzyılda Babıali’nin yabancı elçilere uyguladığı teşrifatın ve yapılan merasim- lerin canlı tasvirlerini görmeye imkân tanımaktadır. Bu bağlamda makale, Boscamp’ın elçiliğini hem Osmanlı hem Polonya arşiv kaynaklarına dayanarak incelemekte, detaylı bir biçimde Osmanlı yönetiminin protokol kaidelerini, önemli bir unsur olan hediyeleş- meyi ve elçiye verilen tayinatı konu edinmektedir. Çalışmanın gösterdiği üzere Boscamp, Babıali tarafından kadim teşrifat kuralları doğrultusunda ve iki ülke arasındaki ilişkile- rin geliştirilmesine yönelik bir çabayla ağırlanmıştır. Ayrıca Jan Chrystian Kamsetzer’in çizdiği resimler, Sultan I. Abdülhamid ile birlikte dönemin önemli bürokratlarının nadide tasvirleri olarak dikkat çekmektedir.
Embassy of Karol Boscamp Lasopolski in Istanbul shows the policies of im- proving the relations between the Ottoman Empire and Poland-Lithuanian Common- wealth after the Ottoman-Russian War of 1768-1774. From the reception of the Polish envoy by the Ottoman administration at the border, to his public entrance to the Ottoman capital, and his audience in the presence of the Sultan and the Grand Vizier, gifting and allowance (tayinat), the embassy of Boscamp’s reception comes to the fore in the second half of the XVIIIth century as an important example of Ottoman protocol traditions. At the same time, his reception shows the coordination of the Ottoman administration for an envoy, both at the headquarters and with the local authorities, and how the preparations and reception of an envoy require between different government offices. The fact that the important scenes of Boscamp’s embassy were painted by the embassy painter Kamsetzer made it possible to see the vivid depictions of the protocol and ceremonies performed by the Porte to foreign envoys. In this context, the article analyses the embassy of Boscamp on the basis of both Ottoman and Polish archival sources and deals with the protocol rules of the Ottoman administration, the gifting and his allowance in detail. As the study shows, Boscamp was hosted by the Porte in accordance with the established protocol rules and with an effort to improve the relations between the two countries. (Jan Chrys- tian Kamsetzer’s paintings also draw attention as the rare depictions of the important bureaucrats of the period together with Sultan Abdulhamid I.)