Akademik Veri Yönetim Sistemi
18. Ulusal Sinirbilim Kongresi, Ankara, Türkiye, 6 - 09 Kasım 2020, ss.116
GİRİŞ VE AMAÇ:Alzheimer hastalığı ilerleyici, nörodejeneratif bir hastalıktır. Hastalık şiddetini arttıran nörofibriler
yumakların transsinaptik olarak yayıldığı bilinen bu hastalık sürekliliğinde hastalığa özgü ak madde yolaklarının MR
Difüzyon Tensör Görüntülerinde (DTI) değişiklikler görülmektedir. Bu değişikliklerin tespiti hastalığın seyrinin takip
edilmesi için önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, Alzheimer sürekliliğinde etkilendiği bilinen ak madde yolakları
DTI görüntüleme ve lokal difüzyon parametreleri kullanılarak incelenmiştir.
YÖNTEM:Çalışmada 15 Alzheimer hastalığı demanslı (AHD) hasta ile yaş, eğitim ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş 15
hafif kognitif bozukluk (MCI) ve 15 subjektif kognitif bozukluğu (SCI) olan kişilerden alınan çok-kabuklu (multi-shell)
difüzyon ağırlıklı manyetik rezonans görüntüleme (DWI) verileri kullanılmıştır. DWI İstanbul Üniversitesi Hulusi Behçet Yaşam Bilimleri Araştırma Laboratuarı Nörobilim Birimi’nde bulunan 3T MR cihazı ile gerçekleştirilmiştir. DWI
verilerinin kaydı sırasında b=0 imgesine ek olarak 4 farklı b-değeriyle (b=3000 s/mm², b=1000 s/mm², b=200 s/mm²,
b=100 s/mm²) toplam 120 yönde elde edilen difüzyon ağırlıklı görüntüler kullanılmıştır. DWI verilerinde fraksiyonel
anizotropi (FA) değerlerine dayanan yolak temelli uzamsal istatistik (Tract Based Spatial Statistics-TBSS) analizi FSL
6.0.3 (FMRIB Software Library) ile yapılmıştır. Elde edilen FA değerlerinin gruplar arası karşılaştırmasında 3 ilgi bölgesi (ROI) (forniks, ventral ve dorsal singulum) Johns Hopkins Üniversitesi ak madde atlasına (JHU ICBM-DTI-81 White-Matter Labels atlas) göre belirlenmiştir. 3 grup arasındaki karşılaştırmalar tek yönlü ANOVA ile gruplar arasındaki
ikili karşılaştırmalar ise t-testi kullanılarak yapılmış ve anlamlılık eşiği p(FWE)<0,05 olarak belirlenmiştir.
BULGULAR:Gruplar arasında FA değeri açısından forniks ve sağ ventral singulumda anlamlı farklılık gözlendi. AHD
grubunda SCI grubuna kıyasla forniks ve bilateral ventral singulumda FA azalması bulundu. Ek olarak, AHD grubunda MCI grubuna kıyasla forniks ve sağ ventral singulumda FA azalması tespit edildi.
TARTIŞMA VE SONUÇ:Alzheimer sürekliliğinde episodik belleğin nöral altyapısı olan Papez devresini bağlantılandıran yolaklardan forniks ve ventral singulumun difüzivitesinin bozulduğu ve bu bozulmanın klinik şiddet ile ilişkili
olduğu tespit edilmiştir.
Bu çalışma, TÜBİTAK ARDEB (Proje No: 114E053) ve İÜ-BAP (Proje No: 1567/42362) tarafından desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Alzheimer hastalığı, hafif kognitif bozukluk, difüzyon tensör görüntüleme, yolak temelli uzamsal istatistik