İbn Haldun'un Tarih Metodolojisi


YILDIRIM Y.

Geçmişten Geleceğe İbn Haldun, İstanbul, Türkiye, 3 - 04 Haziran 2006, cilt.1, sa.1, ss.341-356

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.341-356
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İbn Haldun, eleþtirel bir tarih metodolojisi ortaya koymasý bakýmýndan Ýslâm tarihçileri arasýnda önemli bir yere sahiptir. Kendi dönemine kadarki Ýslâm tarihçiliðini eleþtirerek doðru olmayan pek çok olayýn aktarýldýðýný, olaylar arasýnda sebep-sonuç baðlantýsýnýn yeterince kurulamadýðýný belirtmiþ ve bunlarý saðlayacak yeni bir metodoloji ortaya koyduðunu iddia etmiþtir. Bu metodolojinin kendine has konularý ve kavramlarý bulunmaktadýr. Ýbn Haldun’a göre tarih- çi, kendisine ulaþan tarih verilerini eleþtirel bir bakış açısı ile değerlendirerek doğru bir tarih bilgisi ortaya koymalı, olayların sebeplerini ve sonuçlarını analiz etmelidir. Tarihî verileri sağlıklı bir şekilde değerlendirebilmek için farklı toplum tiplerini (şehirli-kırsal), toplumlarýn siyasî, ekonomik, coğrafî, dinî, bilimsel, sanatsal çeşitli yapılarını bilmelidir. Böylece tarihçi, hem süregelen hem de değişen olguları farkedebilir; tarihî olaylar arasındaki sebep-sonuç bağlantısını sağlıklı bir şekilde kurabilir. Bunların yanında tarihî bilgiyi aktaran kişilerin şahsî özellikleri de analiz edilmelidir. Tarihçi, ancak böyle bir metodu takip ederek doğru bir tarih bilgisi ortaya koyabilir. İbn Haldun’un sunduğu tarih metodolojisi birçok tarihçi ve siyasetçiyi etkilemiştir.