XIV. yüzyıl sonlarında Bulgaristan, Osmanlı Devleti’nin idaresi altına girmiş, uygulanan iskân politikaları sonucunda Balkanlardaki en fazla Türk nüfusa sahip olan ülkelerden biri haline dönüşmüştür. Çalışma kapsamında, Bulgaristan Prensliğinin kuruluşundan günümüze kadar yapılan nüfus sayımları analiz edilerek, Türk nüfusun tarihsel değişimi ve günümüzdeki genel durumu değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bulgaristan’a yönelik gerçekleşen göçler, ülkenin günümüzde de önemli ölçüde Türk nüfusuna sahip olması üzerinde etkili olmuştur. Ancak belirtilmesi gereken önemli bir konu da çalışmada verilen nüfus verilerinin özellikle 1880-2021 yılları arasında yapılan sayım dönemlerine ait olduğu ve istatistiki verilerin önemli bir kısmının Bulgaristan’ın Ulusal İstatistik Enstitüsü (NSİ) kurumu yayınlarına dayandığıdır. Bu konuda ifade edilmesi gereken diğer bir olgu da; farklı zaman dilimlerinde farklı yönetimler tarafından gerçekleştirilen nüfus sayımlarının farklı içeriklerde yapılmış olması, bazı verilerin kesintisiz olarak takip edilmesine imkân vermemiş olmasıdır. Çalışmada öncelikle Prenslik Döneminde Bulgaristan’da nüfusu etnik kökenleri ve mensup oldukları dine göre irdelenerek çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır. Daha sonra Krallık Döneminde yapılan nüfus sayımları dikkate alınarak Bulgaristan nüfusunun çeşitli özellikleri ele alındıktan sonra Totaliter Rejim Dönemi ve Totaliter Rejim Dönemi Sonrası Nüfus Sayımlarına ait verilere yer verilmiştir. 2021 yılı sayımları esas alınarak Bulgaristan’da yaşayan Türklerin illere göre dağılımını gösteren harita yardımıyla nüfusun mekânsal dağılımı hazırlanan çeşitli grafikler ve tablolar yardımıyla analiz edilmeye çalışılmıştır.
At the end of the 14th century, Bulgaria came under the administration of the Ottoman Empire and as a result of the settlement policies implemented to became one of the countries in the Balkans with the highest Turkish population. Within the scope of study, the population censuses conducted from the establishment of the Bulgarian Principality to the present day were analyzed to determine the changes in the Turkish population over time and its current general status. The migrations to Bulgaria have had an impact on the country having a significant Turkish population also today. It is important to note that the population data included in the study specifically pertain to the census periods from 1880 to 2021, with a significant portion of the statistical data derived from the publications of Bulgaria’s National Statistical Institute (NSI). Another important aspect to mention is that the population censuses conducted by different administrations at different times varied in content, making it challenging to consistently track some data. The study first examines and evaluates the population of Bulgaria during the Principality period based on ethnic origins and religions. Subsequently, the characteristics of the Bulgarian population during the Kingdom period are addressed, followed by data from the Totalitarian Regime period and the post-Totalitarian Regime period. Using the 2021 census, the spatial distribution of the Turkish population in Bulgaria by provinces is analyzed with the help of maps, various graphs, and tables.
