Akademik Veri Yönetim Sistemi
Anasay, cilt.8, sa.30, ss.97-115, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın temel amacı tarih disiplinine mensup araştırmacıların sıklıkla başvurduğu seyahatnamelerin, tarihi coğrafya kaynağı olarak nasıl kullanılabileceğine dair örnek sunmaktır. Çalışmada 16. ve 19. yüzyılları arasında İstanbul’da bulunan 22 seyyahın Boğaziçi’ne dair aktardıkları incelenmiştir. İncelenen seyyahlar farklı dönemlerde yaşamış ve farklı eğitim ve bilgi seviyesine sahiptirler. Bu özellik Boğaziçi’ne dair farklı bakış açılarının karşılaştırılmasına olanak vermiştir. Çalışmanın ana materyali olan seyahatnameler coğrafi merkezli okumaya (‘géolittéraire’) tabi tutulmuştur. MAXQDA paket programı kullanılarak seyahatnamelerde geçen her bir sözcük ve söz öbeği topografya, bitki, hayvan, yapı, ekonomi, nüfus, kültürel peyzaj gibi gruplar altında sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma sonucunda haritalandırılmaya uygun olan bilgiler ArcGIS 10.4.1 paket programı yardımıyla görselleştirilmiştir. Çalışma sonucunda seyyahların coğrafi konulara dair verdiği bilgiler derlenmiş ve haritalandırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Tarihi Coğrafya Kaynakları, Seyahatname, Seyyahlar, İstanbul, Boğaziçi
The main purpose of this study is to demonstrate how travel books, commonly utilized by researchers in the field of history, can serve as historical geography resources. The study analyzed the writings of 22 travelers in Istanbul from the 16th to the 19th centuries regarding the Bosphorus. These travelers lived in different eras and possessed varying levels of education and knowledge, enabling a comparison of diverse perspectives on the Bosphorus. The study focused on travelogues as the primary source material and applied a geographically centered reading approach ('géolittéraire'). Using the MAXQDA software package, each word and phrase in the travelogues was categorized into groups such as topography, flora, fauna, structures, economy, population, and cultural landscape. Subsequently, the information suitable for mapping was visualized with the assistance of the ArcGIS 10.4.1 software package. The study culminated in compiling and mapping the geographical information provided by the travelers
Keywords: Historical Geographical Sources, Travelogue, Travelers, Istanbul, Bosphorus