“Türklerde Anadilde İbadet Meselesi (Cumhuriyet Dönemine Kadar)”


Creative Commons License

Aydar H.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, sa.14, ss.47-65, 2006 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu makalede, Türklerde tarih boyunca anadilde ibadet konusunda meydana gelen gelişmeler işlenmektedir. Bu maksatla, Türklerin ilk dönemlerden itibaren seçtikleri dinler, bu dinlere mahsus ibadetleri ifa etmek için yaptıkları faaliyetler, bu konuda ortaya koydukları gayretler araştırılmaktadır. Bu arada, İslamiyet’i seçmelerinden sonraki ilk dönemlerde yazılmış bazı önemli Türkçe eserler ve ilk Türkçe Kur’an tercümelerine de temas edilmektedir. Makalede ağırlıklı olarak, İslâmî dönemden sonra bilhassa namazın anadilde kılınması konusunda meydana gelen gelişmeler ele alınmaktadır. Bu yöndeki gelişmeler daha çok Osmanlı Devletinin son dönemleri ile Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu yıllarda yaşanmıştır. Cumhuriyet dönemindeki gelişmelerin müstakil bir makalede ele alması düşünüldüğünden, burada sadece Osmanlının son döneminde vuku bulan gelişmeler üzerinde yoğunlaşılmıştır. Makalede yeri geldikçe Türklerin Müslüman olduktan sonra intisap ettikleri Hanefi mezhebinin konuyla ilgili görüşü de verilmektedir. Bu makaleyle, tarih boyunca Türklerin anadilde ibadet konusunda ne tür bir yaklaşım sergiledikleri hakkında tarihî bilgi verilerek, özellikle Cumhuriyetin hemen öncesinden başlayıp günümüze kadar süregelen anadilde ibadet tartışmalarının tarihî arka planı gösterilmeye çalışılmıştır.
The Matter of the Muslim Prayer in the Native Language in Turks -From Beginning to Turkish Republic Period- Abstract: In this article, it is focused on developments that occur about divine service in the native language in Turks throughout the history. For this purpose, it is researched the religions selected by Turks since the early period of Turkish History, the activities for performing their worships and the efforts to perform them. By the way, it is mentioned on Turkish Quran translations and important works written after Turks had been Muslims. In the article, it was researched the developments that occurred on Muslim prayer in the native language. I focused on the last Period of Ottoman Empire and the first years of the New Turkish Republic because the argumentations about praying in native language have been increased in those periods. The developments in the Turkish Republic will be analyzed in another article. As Turks generally accepted Hanafi sect, I had also given some information about the opinions of Hanafi sect about this subject.