Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, vol.5, no.1, pp.92-108, 2021 (Peer-Reviewed Journal)
Researcher has demonstrated that children can typically tell simple lies from the age of three. However, in Turkey, because nothing is known about children’s lies, it makes stronger to comment on children’s lie telling abilities. Therefore, the present study examined antisocial and prosocial lie telling behaviors of preschool children in Turkey. The research was conducted using the descriptive method, one of the quantitative research methods, and behaviors were recorded through structured direct observation. A total of 124 children (62 girls and 62 boys) aged between 29 and 72 months (Mage = 51.94 months) participated in the study. The participants were assessed using the temptation resistance paradigm to evaluate their antisocial lies and using a disappointing gift task for prosocial lies. As a result of the analysis, it was found that older children were more successful in terms of antisocial lie telling; however, prosocial lie telling did not differ according to age. These results are discussed in terms of developing cognitive abilities of older children and socialization processes, in which they are more effective for children getting older. The results are important in terms of providing pioneering information on the topic of lying behaviors in young children, who are still in their infancy in Turkey.
Yalan söyleme davranışları konusunda yapılan çalışmalar çocukların genellikle üç yaşından itibaren basit yalanlar söyleyebildiklerini göstermektedir. Ancak ülkemizde bu konuda çalışmaların yapılmamış olması, Türkiye’deki çocukların yalan söyleme becerileri konusunda yorum yapılmasını zorlaştırmaktadır. Bu nedenle, mevcut çalışmada ülkemizdeki okul öncesi dönem çocuklarının olumsuz ve prososyal yalan söyleme davranışları incelenmiştir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden betimsel yöntem ile yürütülmüş, yapılandırılmış doğrudan gözlemle davranışlar kaydedilmiştir. Çalışmaya yaşları 29-72 ay (Ortay= 51,94) arasında değişen 62’si kız, 62’si erkek olmak üzere toplam 124 çocuk katılmıştır. Katılımcıların olumsuz yalan söyleme davranışlarını değerlendirmek için cazibeye karşı koyma görevi, prososyal yalan söyleme davranışlarını değerlendirmek için de hayal kırıklığına uğratan hediye görevi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, olumsuz yalan söyleme konusunda büyük yaş çocuklarının anlamlı olarak daha başarılı oldukları; prososyal yalanların ise yaşa göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Bulgular büyük yaş çocuklarının gelişmekte olan bilişsel becerileri ve yaşla birlikte daha çok etkilendikleri sosyalleşme süreçleri kapsamında tartışılmıştır. Sonuçlar, Türkiye’de henüz emekleme aşamasında olan küçük yaş çocuklarının yalan söyleme davranışları konusunda öncü bilgiler sağlaması bakımından önem taşımaktadır.