ENGELLİ BİREYLERE YÖNELİK TUTUM VE BAKIŞ AÇILARI ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI


ŞİMŞEK B., YANCI H. B. A., YURTSEVEN C. N.

Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, vol.15, no.57, pp.1294-1314, 2024 (Peer-Reviewed Journal) identifier

Abstract

The aim of this study is the adaptation of the "Attitudes and Perspectives Toward Persons with Disabilities" scale, developed in the study titled "To Develop and Validate a Scale to Assess People’s Attitudes and Perspectives Toward Persons with Disabilities" by Myong et al. (2021), into Turkish. The sample of the research consists of a total of 387 individuals, including faculty members working and students studying at Istanbul University-Cerrahpaşa (IUC) during the 2023- 2024 academic year. The scale, which consists of 14 items and four sub-dimensions—Social Inclusion, Discomfort with Persons with Disabilities, Helpfulness, and Viewing Persons with Disabilities as a Burden—is evaluated using a 5-point Likert-type scale. The preliminary test analysis showed a Cronbach's Alpha coefficient of 0.74 and a validity level with a KMO value of 0.69. The scale, considered to have reached its final form by following the scientific steps mentioned in the literature, explains 60.61% of the total variance according to the Exploratory Factor Analysis (EFA). The correlation analysis between the original English version and the Turkish version of the scale indicated a high level of positive and significant relationship (ranging from r=0.86 to 0.60, p<0.01). The Turkish scale's Cronbach's Alpha coefficient was calculated as 0.79, and the KMO value as 0.79. According to the Confirmatory Factor Analysis (CFA) results, the indices were calculated as CFI=0.93, GFI=0.94, TLI=0.90, IFI=0.93, NFI=0.88, RFI=0.85, RMSEA=0.06, and SRMR=0.04. The goodness-of-fit indices from the CFA were consistent with the model. Convergent and discriminant validities of the scale were assessed through the Average Variance Extracted (AVE), Maximum Shared Squared Variance (MSV), Average Shared Squared Variance (ASV), and Composite Reliability (CR) values. According to the CFA results, the factor loadings of the items belonging to the sub-dimensions of the scale ranged as follows: Social Inclusion 0.71-0.80, Discomfort with Persons with Disabilities 0.60-0.71, Helpfulness 0.73-0.81, and Viewing Persons with Disabilities as a Burden 0.79-0.86, indicating good fit indices. The MSV, ASV, and AVE values support the scale’s convergent and discriminant validity, and the CR coefficient supports its reliability. In conclusion, the Turkish adaptation of the Attitudes and Perspectives Toward Persons with Disabilities Scale can be used as a current, valid, and reliable measurement tool to assess attitudes and perspectives toward persons with disabilities.
Bu çalışmanın amacı Myong ve ark. (2021) tarafından yapılan “To Develop and Validate a Scale to Assess People’s Attitudes and Perspectives Toward Persons With Disabilities” adlı çalışmada geliştirilen “Engelli Bireylere Yönelik Tutum ve Bakış Açıları” ölçeğin Türkçeye uyarlamasıdır. Araştırmanın örneklemi, 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’da (İÜC) görev yapan akademisyen ve öğrenimine devam eden öğrenci olmak üzere toplamda 387 kişiden oluşmaktadır. Toplumsal Uyum, Engelli Bireylerden Rahatsız Olma, Yardımseverlik ve Engelli Bireyleri Yük Olarak Görme olmak üzere 4 alt boyutlu, 14 maddeden oluşan ölçek, 5’li Likert tipi değerlendirmeye sahiptir. Yapılan analizlerde ön test Cronbach’s Alpha katsayısı 0.74, geçerlik düzeyi KMO değeri 0.69 bulunmuştur. Alan yazınında belirtilen bilimsel adımlar takip edilerek son halini aldığı kabul edilen ölçeğin Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucunda toplam varyansın %60.61’inin açıklandığı görülmüştür. Ölçeğin Türkçe ve İngilizce orijinali korelasyon analizi, yüksek düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişkiye işaret etmiştir (r=0.86 ile 0.60 arasında, p<0.01). Türkçe ölçeğin Cronbach’s Alpha katsayısı 0.79, KMO değeri 0.79 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonuçlarına göre CFI=0.93, GFI=0.94, TLI 0.90, IFI=0.93, NFI=0.88, RFI=0.85, RMSEA=0.06 ve SRMR=0.04 olarak hesaplanmıştır. DFA sonucunda uyum iyiliği indeksleri modelle eşlemiştir. Ölçeğin yakınsak ve ıraksak geçerlikleri için Ortalama Açıklanan Varyans [Average Variance Extracted (AVE)], Maksimum Paylaşılan Varyansın Karesi [Maximum Squared Variance (MSV)] ve Paylaşılan Varyansın Karesinin Ortalaması [Average Shared Squared Variance (ASV)], Bileşik Güvenirlik [Composite Reliability (CR)] değerleri hesaplanmıştır. DFA sonuçlarına göre ölçekte yer alan alt boyutlara ait maddelerin faktör yükleri; Toplumsal Uyum 0.71-0.80, Engelli Bireylerden Rahatsız Olma 0.60-0.71, Yardımseverlik 0.73-0.81, Engelli Bireyleri Yük Olarak Görme 0.79-0.86 arasında iyi uyum indekslerinde olduğu görülmektedir. Ölçeğin MSV, ASV ve AVE değerleri ölçeğin yakınsak ve ıraksak geçerliğini; CR katsayısı güvenirliğini desteklemektedir. Sonuç olarak; Türkçeye uyarlaması yapılan Engelli Bireylere Yönelik Tutum ve Bakış Açıları Ölçeği, engelli bireylere yönelik tutum ve bakış açılarını ölçmede güncel, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabilir.