Akademik Veri Yönetim Sistemi
ANNALES DE LA FACULTE DE DROİT DISTANBUL, cilt.49, sa.66, ss.167-188, 2018 (Hakemli Dergi)
Ebay gibi online satış platformlarında kullanıcılar tarafından yapılan değerlendirme ve yorumlar, diğer müşterilerin satın alma kararları üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, söz konusu platformlarda satış yapan kimselerin kendileri ve ürünleri hakkında alıcı tarafından olumlu yorum yapılması oldukça önemlidir. Ne var ki yapılan yorumların nesnellikten uzak olması az karşılaşılan bir durum değildir. Haksız değer yargıları ve gerçeği yansıtmayan bilgiler, satıcıların prestijini kalıcı olarak ve olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu çalışmada, müşteriler tarafından yapılan olumsuz yorumlara karşı satıcının Alman ve Türk Hukuklarında başvurabileceği özel hukuka dayalı koruma yolları ele alınmıştır. Çalışmaya öncelikle, Ebay’in “kullanıcı değerlendirme sistemi” tanıtılarak başlanmış (Bölüm II), akabinde ise (Bölüm III’te) olumsuz yorumlara karşı Ebay’in kendisi tarafından alınan önlemler açıklanmıştır. Bunun ardından (Bölüm IV.A’da) yorum yapanın kendisine karşı yöneltilebilecek özel hukuka dayalı koruma yolları, sözleşme hukuku, haksız fiil hukuku ve haksız rekabet hukuku alt dallarına ayrılarak incelenmiştir. Sonrasında (Bölüm IV.B’de) Ebay’in kendisine karşı ileri sürülebilecek hukuk yolları kısaca açıklanmıştır. Bölüm V’te ise, bahsi geçen konular Türk Hukuku açısından incelenmiş ve Bölüm VI’da çalışmada ulaşılan sonuçlar özetlenmiştir. Çalışmada varılan sonuç, Ebay’in değerlendirme sisteminin kötüye kullanılması sebebiyle ilgili kişinin hem olumsuz yorumun sahibine hem de Ebay’e karşı dava açabileceği yönündedir. Ancak Ebay’e karşı dava açılması pek tavsiye edilebilecek bir hukuki yol değildir; zira Ebay kendi kullanıcı şartnamesi ile yorumların içeriğini denetleme yükümlülüğünü uygun bir şekilde sınırlandırmıştır. Olumsuz yorumu yapan kişinin sorumluluğu sadece haksız fiil hükümlerine değil, aynı zamanda da sözleşmeye aykırılık hallerine dayandırılabilir. Bunun nedeni, Ebay’in kullanıcı sözleşmesinde yer alan haksız ve hukuksuz yorum yapmama yükümlülüğünün alıcı ile satıcı arasındaki sözleşmenin bir yan edim yükümlülüğü olarak değerlendirilmesi gerekliliğidir. Yanlış ve olumsuz yorumların haksız rekabet teşkil etmesi de mümkündür. Bununla birlikte, Alman Hukukuna göre haksız rekabet iddiasında bulunabilmek için olumsuz yorumun rakipler karşısında haksız bir avantaj elde etmek ya da rakibe zarar vermek amacıyla yapılmış olması gerekir. Öte yandan, bir hukuka aykırılıktan söz edebilmek için yapılan yorumun bir değer yargısı mı yoksa olgusal bir iddia mı olduğu yönünde bir ayrım yapılmalıdır. Değer yargısı içeren yorumlar, “küfür içeren bir eleştiri” ya da “hakaret” olarak nitelendirilmedikçe Alman Anayasası m.5 ve Türk Anayasası m. 26’da düzenlenen ifade özgürlüğü çerçevesinde serbestçe yapılabilecekken, gerçeği yansıtmayan olgusal iddialar Türk ve Alman hukuklarında korumaya tabi değildirler.
Feedbacks and comments in online trading platforms, such as Ebay, have a huge affect on the purchase decision of other customers. Therefore, it is important for sellers that after a transaction, they and their products are positively rated by buyers. But it is not uncommon for user ratings to be far from objectivity. Unfair opinions and untrue factual claims can permanently damage the reputation of the seller. The following study deals with the question whether and how sellers can legally defend themselves against negative comments due to German and Turkish civil law. For that purpose, the Ebay’s feedback system is first presented (in Part II) and then part III discusses Ebay’s measures to protect sellers from unfair comments. In addition (in Part IV.A), the civil law claims against the author of the negative comment are to be examined separately according to contractual claims, tort and competition law claims. Subsequently, in Part IV.B the claims against Ebay are briefly explained. Part V examines the topic from the point of view of Turkish Law. Finally Part VI concludes the study with a brief summary of the research. The study comes to the conclusion that because of the abuse of the Ebay feedback system, the seller may claim against both the author of the negative comment and Ebay. However the second way is not advisable since Ebay has limited its obligation to control the content of comments by its user agreement in a permissible manner. The author of the negative comment may be liable not only for the tort of defamation but also for breach of contractual obligations. It is because that the Feedback Policy of the portal operator (Ebay), wherein buyers are prohibited from leaving unlawful comments for sellers, should be considered as a secondary obligation of the contract of sale between the transaction parties. Posting fake and negative comments may furthermore constitute an unfair competition. However, to claim for unfair competition under German Law, the negative comment must be given purposefully to gain an unfair advantage against a competitor or to injure competitor. On the other hand, in order to assume an infringement, a distinction should be made as to whether the comment given is a factual claim or a value judgment. While value judgments up to the limit of the abusive criticism and insult by the freedom of opinion from Art. 5 GG and Art. 26 of the Turkish Constitution are protected in principle; false factual claims are generally not protected by the German and Turkish Law.