DARULFUNUN ILAHIYAT, cilt.30, sa.1, ss.65-78, 2019 (Scopus)
Bu çalışma, kimliği pek de bilinmeyen bir Osmanlı tarihçisi Osmân Fütûhî ve onun eserleri –özellikle de Yemen seferi hakkında kaleme aldığı kroniği– hakkındadır. Müellifin iki eser kaleme aldığı bilinmektedir. Bunlar arasında bulunan
‘Acâ'ibü’l-Mehârib ve Garâ'ibü’l-Me‘ârikbaşlıklı eseri Yemen seferi (1569-1571) üzerinedir. Yazar, Zeydî isyanını bastırmak amacıyla Yemen’e sevk edilen Osmanlı askerî kuvvetlerinin başkumandanı Koca Sinân Paşa’nın isteği üzerine bu eseri
kaleme almıştır. Bu eserin günümüze ulaşılabilen iki ayrı nüshasına da (biri tam diğeri eksik nüsha) sahibiz. Müellif, ana kaynak olarak Mustafa Rumûzî tarafından kaleme alınan Nâme-i Fütûh-ıYemen adlı eserden önemli ölçüde faydalanmıştır. Bunun yanında, Fütûhî’nin Rumûzî’de yer almayan bazı özgün bilgileri naklettiği de anlaşılmaktadır.
Fütûhî’nin dinî muhtevaya sahip ikinci çalışması Kenzü’l-Mevâ‘iz olarak anılmaktadır. Bildiğimiz kadarıyla eserin tek nüshası Mısır Milli Kütüphanesi ve Arşivi’nde bulunmaktadır. Fütûhî bu nüshayı dönemin Mısır Valisi Hâdim Mesîh Paşa’ya sunmuştur.
This study is on a less-known Ottoman historian ‘Uthman Fütu?i and his works, particularly his chronicle about the Yemen expedition (1569-1571). The author wrote two books. The first, titled ‘Aja'ib al-Me?arib ve Ghara'ib al-Me‘arik,is about this Yemen expedition. The scribe committed this work to paper upon request of Kuja Sinan Pasha who was the chiefcommander of the Ottoman troops dispatched to Yemen to suppress the Zeydi uprising. We now have two copies of this work (full and incomplete), which are accessible. ‘Uthman Fütu?i benefited to a considerable extent -as a reference- from
Name-i Fütu?-ı Yemen by Mu??afá Rumuzi. However, we have additionally found out that Fütu?i narrates some specific information that Rumuzi doesn’t.
Fütu?i’s second work with religious content is called Kenz al-Mewâ‘i?. As far as we know, the sole copy is in the Egyptian National Library and Archives. Fütu?i submitted this manuscript to Khadim Mesi? Pasha, the then-Egypt Governor.