Akademik Veri Yönetim Sistemi
ULUSLARARASI KATILIMLI TÜRK ROMATOLOJİ E-KONGRE 2020, İstanbul, Türkiye, 13 - 15 Kasım 2020, ss.55
FT AJANLARI-GİRİŞİM [SS-86] FIBROMIYALJIHASTALARINDA MAJOR OZON OTOHEMOTERAPI: PILOT ÇALIŞMA
Ekin İlke Şen, Selim Sezikli, Ayşegül Ketenci, Demirhan Dıraçoğlu, Ahmet Kıvanç Menekşeoğlu
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbul
AMAÇ: Fibromiyaljide yaygın ağrının yanı sıra yaşam kalitesi ve disabilite üzerinde önemli etkilere neden olabilen kronik yorgunluk, uyku bozukluğu ve depresif duygu durum gibi birçok semptom da görülmektedir. Ozon tedavisinin antioksidan sistemin regülasyonu ve immun sistemin modülasyonu üzerindeki etkileriyle kas-iskelet sistemi problemlerinde uygulandığı görülmektedir. Bu çalışmada fibromiyalji tanılı hastalarda major ozon otohemoterapi tedavisinin etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır.
GEREÇ-YÖNTEM: Çalışmamıza İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Enjeksiyon Polikliniği’ne başvuran, 2016 Amerikan Romatoloji Cemiyeti (ACR) kriterlerine göre fibromiyalji tanısı olan, mevut tedavilerine ek olarak major ozon otohemoterapi uygulanmış olan 25 kadın hasta dahil edildi. 20 mgr/ml ozon-oksijen konsantrasyon ile 6 seans major ozon otohemoterapi uygulanmış olan hastaların kayıtlı bilgileri değerlendirilerek tedaviye başlamadan önce, tedavi sonrası ve tedaviden bir ay sonra kontrol başvurularında doldurulmuş olan Vizüel Analog Skala (VAS) ile ağrı, genel enerji seviyesi, tutukluk seviyesi, depresif duygu durum düzeyleri kaydedildi. Fibromiyalji Etki Anketi (FEA) ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) skorları incelendi. İstatistiksel analizlerde SPSS 22.0 programı kullanılarak bağımlı verilerin analizinde Wilcoxon testi uygulandı.
BULGULAR: İstatistiksel analize dahil edilen toplam 25 hastanın yaş ortalaması 50,8 ± 11,2 yıl, fibromiyalji tanı süresi ortalaması 65,4 ± 32,7 ay olarak saptandı. Tedavi öncesi yaygın ağrı indeksi ortalama skoru 12,5 ± 3,9, semptom ciddiyet skoru 8,9 ± 1,9 olarak hesaplandı. Tedavi sırasında kaydedilen herhangi bir yan etki saptanmadı. Tedavi öncesi VAS ile değerlendirilen ağrı, genel enerji seviyesi, tutukluk seviyesi ve depresif duygu durum düzeylerinde tedavi sonrası ve tedavi sonrası 1. ay kontrollerinde anlamlı iyileşme olduğu gösterildi (p<0,05). Yapılan takiplerde hastaların, tedavi sonrasında %44’ünün, tedavi sonrası 1.ay takiplerde %36’sının ağrılarında %30’un üzerine azalma saptandı. FEA ve PUKİ skorlarında tedavi öncesine göre tedavi sonrası ve tedavi sonrası 1.ay ölçümlerinde anlamlı iyileşme saptandı (p<0,05).
SONUÇ: Çalışmamızda fibromiyalji hastalarının mevcut tedavilerine ek olarak uygulanan major ozon otohemoterapinin, ağrı, enerji düzeyi, depresif semptomlar ve uyku üzerinde etkili olduğu gösterilmiştir. Çalışmamıza benzer şekilde yapılan sınırlı sayıda çalışmada yan etkiler olmadan ozon tedavisinin fibromiyalji hastalarında etkili bir tedavi yöntemi olduğu belirtilmiştir. Daha fazla hasta ile yapılacak uzun dönem takipli randomize kontrollü çalışmalara gereksinim mevcuttur.
ANAHTAR KELIMELER: fibromiyalji, ozon, ağrı, depresyon, uyku