Kül Tigin Yazıtında Çok Anlamlılık

Creative Commons License

Saral R., Korkmaz F.

TEKE (Uluslararası Türkçe Edebiyat, Kültür, Eğitim) Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.1-21, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.7884/teke.5611
  • Dergi Adı: TEKE (Uluslararası Türkçe Edebiyat, Kültür, Eğitim) Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM), Index Copernicus, Root Indexing, Asos İndeks, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.1-21
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsanoğlu var olduğu günden beri somut veya soyut her olguyu anlama ve anlamlandırma gayreti içindedir. Bunun neticesinde dilini zenginleştirerek bir nesne için birden fazla kelime; bir kelime için de birden fazla anlam türetmiştir. Yaşayış tarzı, dinî inanç, sosyal, siyasi ve ekonomik etkenler dili dış cepheden değiştirirken dil içinde meydana gelen pek çok anlam bilimsel hadise, kelimelerin anlam yükünü artırmıştır. Öyle ki bir kelime, bağlam başta olmak üzere deyim aktarması, ad aktarması yahut ikileme yapılarına bağlı olarak yeni anlamlar kazanabilmektedir. Söz konusu dil içi ve dil dışı olayları bir çatı altında toplayan “zaman” faktörü, yeni anlamların keşfedilmesi ve dile yerleşmesi için oldukça önemlidir. Nitekim zamanın değişmesi hayatı; hayatın değişmesi de dolaylı olarak dili etkilemektedir. Bu bağlamda dilin işlenmişliğini ve gelişmişliğini gözler önüne seren çok anlamlı kelimeler, Kül Tigin Yazıtı çerçevesinde incelenmiş ve tek bir metinde dönem içindeki tüm anlamlarını yaşatan kelimeler tespit edilmiştir.


Anahtar Sözcükler: Türkçenin yaşı, Kül Tigin Yazıtı, çok anlamlılık, söz varlığı.