Research Information System
68.TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI PROGRAM, Ankara, Turkey, 6 - 10 April 2015, pp.292-293
ABSTRACT
This study has been carried out in the Kimyager Derviş Paşa Street between the Eurasia Institute and the Faculty of Letters and Science parking and sports place of the University of İstanbul, located in Vezneciler Street of the district of Fatih, İstanbul.
The main objective of the study is to reveal if there exist any constructions of historical value that belong to archaeological periods. With this purpose in mind, georadar method, being one of the archeogeophysical methods, one of the most frequently used in urban archeology with technological devices in the recent years, has been used to monitor the underground of the aforementioned area. Two dimensional and three dimensional underground images have been obtained through geophysical studies. In this study, MALA model GPR measurement devices and equipments (ProEx unit, 250 Mhz antenna, notebook) have been made use of. The GPR data (radargrams) have been evaluated by the use of Reflex 2D dimensional graphics sofware (GPRSlice 3D).
In the surveyed area, according to the two dimensional and three dimensional georadar crosssections and images obtained from archeogeophysically oriented georadar measurements, linear, angular, circular and tetragonal permanent geometric figure anomalies have been detected, which can be evaluated as constructional remains.
Three dimensional underground models have been constituted by collecting each two dimensional GPR profile measurements separately for every section. Afterwards underground depth changes between 1 and 5 meters have been examined by cross-sectioning models in every 1 meter depth with the help of architectural drawing programmes. Using geophysical methods are beneficial on the purpose of providing convenience to limited archeological surveys on urban environments. Urban archeogeophysics concept has been recommended, since using geophysical methods in
urban archeological areas has particular requirements.
It is thought that widespread shaped linear anomalies with high amplitudes like walls, rebates, and roads can be the base slab, and anomalies have point distribution can be columns and pattens. These determined locations have been presented to archeologists, and they will shed light on the future archeological surveys.
Keywords:
GPR, Beyazıt, Basilica, archegeophysics, urban archeology, urban archeogeophysics
ÖZ
Bu çalışma, İstanbul İli, Fatih İlçesi, Balabanağa mahallesi, Vezneciler caddesi üzerinde yer alan, T.C. İstanbul Üniversitesi, Fen ve Edebiyat Fakülteleri otopark-spor alanı ve Avrasya Enstitüsü ile Edebiyat Fakültesi Otopark - spor alanı arasında kalan Kimyager Derviş Paşa Sokağında gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı; Fen ve Edebiyat Fakülteleri otopark-spor alanı ve Avrasya Enstitüsü ile Edebiyat Fakültesi Otopark - spor alanı arasında kalan Kimyager Derviş Paşa Sokağında arkeolojik dönemlere ait yapıların olup olmadığını araştırmaktır.
Çalışma bölgesi Beyazıt, Vezneciler’de Theodosius Forumu çvresinde yeralan Bazilikaları oturtulduğ alanda yapımışı. Bu amaça belirtilen alanda kent arkeolojisi uygulamalarıda yer altını görütülemek için son yılarda sıkça kullanılan, arkeojeofizik yötemlerden GPR (Yer radarı Jeoradar) yötemi, son teknolojik cihazlardan yararlanılarak kullanlımışı. Yapılan jeofizik alışmalar sonucunda iki (2D) ve üç boyutlu (3D) Jeoradar yeraltı görüntüleri elde edilmişir. Çalışmada; Mala marka GPR öçü cihazı ve ekipmanları(ProEx üite, 250 Mhz anten, notebook) kullanılmıştır. GPR verileri (radargramlar), Reflex 2D ve üç boyutlu grafik yazılımları (GPR Slice 3D) kullanılarak yorumlanmıştır.
İnceleme alanında, arkeojeofizik amaçlı jeoradar öçülerinden elde edilen iki boyutlu
(2D) ve ü çboyutlu (3D) jeoradar kesitleri ve görüntülerine göre yapı kalıtıları olarak
değerlendirilebilecek doğrusal gidişli, köşeli, dairesel ve dörtken geometrik formlu düzgün geometrik formlu anomaliler tespit edilmişir.
2 Boyutlu GPR profil öçüleri her böge için ayrı ayrı bir araya getirilerek 3B yeriçi modelleri çıkarılmış daha sonra bu modellerden her 1 metre derinlikte enkesit alınarak mimari çizim programları yardımıyla yeraltını 1-5 m derinlikleri arasındaki değişimi incelenmişir. Kentsel ortamlarda kısıtlı arkeolojik çalışmalara kolaylık sağlamak amacıyla jeofizik yöntemlerin kullanıması çok büyük yararlılıklar sağlamaktadır. Kentsel arkeolojik sitlerde jeofizik yötemlerin uygulanması özel şartları gerektirmesi nedeniyle yeni bir kavram olan Kent arkeojeofiziği kavramı önerilmektedir.
Yüsek genlikli anomalilerin doğrusal gidişli olanları duvar, kanal, yol gibi; yaygın görünülü form verenlerin olası bir taban döşmesi, noktasal dağılım gösteren anomalilerin ise olası sütun ve sütun kaideleri olabileceği düşünülmektedir. Bu belirlenen lokasyonlar arkeoloji uzmanlarına sunulmuş olup gelecekteki arkeolojik çalışalara ışkı tutacaktır.
Anahtar kelimeler: GPR, Beyazıt, Bazilika, arkeojeofizik, kent arkeolojisi, kent arkeojeofiziği