Evolution of the Hersek Delta (Izmit Bay) (B. Alpar, C. Güneysu)


ALPAR Ş. B., Günetsu C.

Turkish Journal of Marine Sciences, cilt.5, sa.2, ss.57-74, 1999 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 1999
  • Dergi Adı: Turkish Journal of Marine Sciences
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.57-74
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, jeolojik, jeomorfolojik, batimetrik ve sığ sismik çalışmalarının ışığında, Yalakdere’nin taşıdığı sediment yükünün körfez tabanında birikimi neticesinde İzmit Körfezi güney kıyısının ortasında önemli bir morfolojik yapı oluşturan Hersek Deltasının yapısal özellikleri, oluşumu ve gelişimi incelenmiştir. Bu gelişimde, yerel tektoniğin de büyük önemi vardır. Sismik kesitlerde akustik temel olarak gözlenen ve tektonik hareketlerden etkilenmiş F sismik birimi üzerinde Hersek Deltasına ait 4 ayrı çökel paketi (yukardan aşağı A, B, C ve D/E) ayırt edilmiştir. Hersek Deltasının doğusunda geç Pleistosen yaşlı C sismik biriminin gözlenememesi, yaklaşık 25,000 yıl önce günümüz deniz düzeyinden yaklaşık 60 m aşağıda yer alan Marmara Denizi sularının (yüksek deniz düzeyi) Hersek önündeki eşiği aşamayarak Eski Karamürsel Basenine geçemediği şeklinde değerlendirilmiştir. Hersek Deltasının gelişimi iklim oynamaları ve tektonik etkisiyle artan ve azalan hızlarda devam etmektedir.

The Hersek Delta which was developed by the alluvial deposits carried by the Yalakdere River is an important morphological element in the middle of the southern coasts of the İzmit Bay. In the present study, field observations, detailed bathymetric data and analyses of single-channel, high resolution seismic reflection data are used to characterise the stratal geometry and seismic stratigraphy of the Hersek Delta. The tectonised acoustic basement (unit F) is overlain by a sedimentary cover composed of 4 main seismic units (A, B, C and D/E from top to bottom). The absence of late Pleistocene aged unit C at the eastern part of the Hersek Delta implies that the waters of the Marmara Sea could not spill over the Hersek Pass during the sea level maximum (~–60 m relative to modern sea level) occurred ~25 kyr BP. During Holocene and at present, the development of the Hersek Delta continues with positive and negative accelerations under the control of tectonics and climatic changes.