Akademik Veri Yönetim Sistemi
35. UNTK, Antalya, Türkiye, 26 - 30 Nisan 2023, ss.77-78
Amaç: Adrenal gland lezyonlarının çoğu benign, non-fonksiyone kitlelerden oluşmakla birlikte nadir de olsa metastatik potansiyeli bulunan feokromasitoma (FEO), paraganglioma (PG), adrenal korteks karsinomu (AKK) gibi tümörler de bulunmaktadır. Tanıda klinik ve laboratuvara ek olarak görüntüleme bulguları önemli rol üstlenmektedir. Bu çalışmada adrenal gland lezyonlarının ayırıcı tanısında [Galyum 68 (Ga-68)-DOTATATE pozitron emisyon tomografisi/bilgisayarlı tomografi (PET/BT) (DOTA PET)] kantitatif parametrelerinin katkısı araştırılmıştır.
Yöntem: 2013-2022 yılları arasında adrenal lezyon karakterizasyonu amacıyla DOTA PET yapılan olgular ve DOTA PET görüntülemede kısa aksi ≥1 cm insidental solid adrenal lezyonu saptanan olgular çalışmaya dahil edildi. Karşılaştırma grubu olarak adrenal dışı endikasyonlarla DOTA PET çekilen, BT’de adrenal patoloji saptanmayan ve tamamen normal raporlanan olgular çalışmaya alındı. Final tanı hastaların histopatoloji sonuçları ya da eş zamanlı/takip [manyetik rezonans (MR)-BT] bulguları ile kondu. Normal glandların ve karaciğerin SUVmaks değerleri ile adrenal lezyonların HounsfieldUnit, SUVmaks, SSTR-TV ve SSTR-TL denen total tümör volümü ve total tümör SSTR ekspresyonu gösteren parametreler PET-VCAR programı (GE Healthcare) kullanılarak hesaplandı. Kantitatif parametrelerin etkinliği Mann-Whitney U ve Kruskall-Wallis testleri ile incelendi. Anlamlı farklılık saptanan parametreler için eşik değer alıcı işletim karakteristiği (ROC) eğrisi ile belirlendi.
Bulgular: Adrenal lezyon karakterizasyonu araştırılan (n=22, 3’ü bilateral) ve insidental adrenal lezyonu saptanan (n=19, 2’si bilateral) 41 hasta (46 lezyon) ile karşılaştırma grubu olan 44 hasta olmak üzere toplam 85 hasta çalışmaya dahil edildi. Final tanı 46 lezyonun 22’sinde histopatoloji, 18’inde MR, 6 lezyonda takip BT ile konfirme edildi. Kırk altı lezyonun 14’ü FEO, 2’si AKK, 1’i PG, 1’i malignite potansiyeli belirsiz adrenal tümör, 24’ü adenom, 3’ü nodüler hiperplazi, 1’i myelolipom idi (Tablo 1). Normal adrenal, FEO ve adenom için medyan SUVmaks sırasıyla 15; 22,3 ve 11,5 olarak hesaplandı. SSTR-TV ve SSTR-TL değerleri FEO için 18,6 cc ve 264,8 iken adenom için 1,7 cc ve 13,4 idi. Medyan SUVmaks değerleri normal gland, FEO ve adenom için anlamlı olarak farklı iken en düşük SUVmaks adenomda, en yüksek SUVmaks FEO’da görüldü (p=0,003). FEO ve adenom ayrımında tüm parametreler içerisinde tanısal gücü en yüksek SSTR-TV idi (Tablo 2). SSTR-TV için eşik değer 4 alındığında DOTA PET’in duyarlılık ve özgüllüğü %93 ve %96 olarak bulundu (p= <0,001, AUC: 0.927-1) (Tablo 3).
Tartışma: FEO tanısında BT/MR tanıda yardımcı olmakla birlikte nonsekretuar lezyonlarda fonksiyonel görüntüleme yöntemleri önemli rol oynamaktadır. Sporadik FEO tanısında güncel kılavuzlar öncelikle DOPA PET önermekle birlikte, mutasyon tanımlanmayan veya metastaz şüphesi bulunan olgularda DOTA PET de yüksek tanısal performansı nedeniyle FDG PET ve I123-MIBG yerine ikinci seçenek olarak önerilmektedir. Çalışmamızın sonuçlarına göre FEO ve adenom ayrımında DOTA PET SUVmaks değeri sınırlı katkı sağlarken SSTR-TV %93; %96 duyarlılık ve özgüllüğü ile oldukça yüksek tanısal performans göstermektedir. Literatürde sporadik FEO tanısında az sayıda hasta (<n=25) ile yapılan sınırlı sayıdaki çalışmalarda DOTA PET’in duyarlılığı %93-100 arasında iken bu çalışmalarda yalnızca lezyonun SSTR uptake’i kullanılmıştır.
Sonuç: Çalışma sonuçlarına göre adrenal lezyon tanımlanan olgularda DOTA PET’de hesaplanan volümetrik parametrelerin yüksek diagnostik performansı ile FEO tanısında yol gösterici olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ga-68 DOTATATE PET/BT, feokromasitoma, paraganglioma, SSTR