Hitit Öncesi Anadolu Tarihine Bir Bakış ve Bir Anadolu Kralının Siyasi Kariyeri: Anitta

Pelvanoğlu T.

Sophron Güler Çelgin'e Armağan Yazıları, Filiz CLUZEU,Özge ACAR,Nilay EDİZ OKUR,Vicdan TAŞÇI, Editör, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, ss.419-441, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Arkeoloji ve Sanat Yayınları
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.419-441
  • Editörler: Filiz CLUZEU,Özge ACAR,Nilay EDİZ OKUR,Vicdan TAŞÇI, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öz: Anitta, MÖ II. binyıl Anadolusu’nda bilinen bir karakterdir ve onun hakkındaki bilgiler Kültepe, Alişar ve Boğazköy arşivlerinden gelen belgeler aracılığıyla öğrenilir. Anitta, Kuššara kökenli Kaneš kralı Pithana’nın oğludur ve Pithana’nın ardından Kaneš tahtına çıkmıştır. O tahta çıkmadan önce rabi sikka/itim, rabi simmiltim ve Amkuwa kentinde vali/kral olarak görev yapmıştır. Anitta, tahta geçtikten sonra birçok kenti hakimiyeti altına alır. Bu tarihten itibaren Anadolu’nun siyasi yapısı değişmeye başlar. Anitta, bu başarıları sebebiyle yaşadığı dönemden sonra da hafızalarda kalmış ve Anadolu’nun güçlü krallarından biri olmuştur. Bilindiği gibi bazı Hitit kralları belgelerde Kuššara kökenli olduklarını belirtir. Kaneš kenti ile ilgili olan bağlantılarını sık sık vurguladıkları metinler vardır. Bu makalede, ilk önce Anadolu’nun Protohistorik Çağı ana hatlarıyla incelenmiştir. Daha sonra ise Anitta’nın politik kariyeri ele alınmıştır. Makalenin sonunda ise, Kārum Ib döneminde Hititlerin Anadolu’daki konumu ve Anitta’nın Hititler için önemi üzerinde durulmuştur. Anahtar sözcükler: Anitta, Pithana, Kuššara, Kaneš, Hattuša

Abstract: Anitta is a well-known character in Anatolia of the second millennium BC, and information about him is found in documents from the archives of Kültepe, Alişar, and Boğazköy. Anitta is the son of Pithana, the Kaneš king of Kuššara origin, and succeeded Pithana to the Kaneš throne. Prior to ascending to the throne, he served in the city of Amkuwa as rabi sikka/itim, rabi simmiltim and governor/king. After ascending to the throne, he subordinated many cities. From that date on, the political structure of Anatolia began to change. Anitta ascended to become one of Anatolia's mighty kings, and his accomplishments ensured that he would be remembered long after the time in which he lived. According to the documents, some Hittite kings claim to be of Kuara origin. Furthermore, there are texts in which they frequently emphasise their connection with the city of Kaneš. In this article, the protohistoric era in Anatolia is first examined. Next, Anitta’s political career is addressed. The status of the Hittites in Anatolia during the Kārum Ib period and the importance of Anitta for the Hittites are highlighted in the concluding paragraph. Keywords: Anitta, Pithana, Kuššara, Kaneš, Hattuša