Research Information System
Türkiye'de Eskiçağ Filolojisi: Yazılı Belgeler Sempozyumu, Ankara, Turkey, 20 - 22 October 2025, pp.1-13, (Summary Text)
The
Hittite State rose to prominence as one of the leading powers of the Ancient
Near East in the second millennium BC. One of the most important foundations of
this power was the state's well-organized and disciplined army. The Hittite
army played a decisive role both in achieving success in warfare and in
maintaining internal order. An examination of its structure reveals many
important positions and military ranks. One of these was the GAL KUŠ7,
who commanded the KUŠ7 soldiers, the army's mobile units.
The
title GAL KUŠ7 signified more than just a military position. It was
often held by high-ranking officials and occasionally associated with members
of the dynasty, showing that the office carried both military and political
prestige. Traces of the title are found in Hittite, Akkadian, and Anatolian
hieroglyphic texts. In Akkadian, it appears with the word kizu-, meaning
shepherd, groom, or personal attendant, and with the Sumerogram LÚ KUŠ7
(LÚ IŠ). In Hittite documents, however, the title seems to have acquired a more
distinct military meaning.
In
Anatolian hieroglyphs, the sign LÚ KUŠ7 is paired with L.289 (AURIGA2),
meaning warrior with a chariot. Evaluating cuneiform and hieroglyphic sources
together, it becomes clear that GAL LÚ.MEŠ KUŠ7 is equivalent to
MAGNUS.AURIGA2, indicating that this rank was particularly
associated with war chariots and their command.
This
study examines the rank GAL LÚ.MEŠ KUŠ7 in detail, discussing its
origins, functions, and role in the Hittite army. By comparing its usage across
different languages and writing systems, the study provides a more
comprehensive understanding of the historical context and significance of the
title.
Keywords: Hittite State, Hittite Army,
Hittite Officials, Chariot Warriors, GAL KUŠ7
Hitit Devleti, MÖ ikinci binyılda
Eski Yakındoğu’nun önde gelen güçlerinden biri olarak öne çıkmıştır. Bu gücün
en önemli dayanaklarından biri, devletin sahip olduğu iyi teşkilatlanmış ve
disiplinli ordusudur. Hitit ordusu hem savaşlarda elde edilen başarıların hem
de devletin iç düzeninin korunmasında belirleyici bir rol oynamıştır. Ordu
yapısı incelendiğinde, içerisinde birçok önemli makam ve askeri rütbenin
bulunduğu anlaşılır. Bu makamlardan biri de ordunun mobilize birliklerini
oluşturan KUŠ7 askerlerinin başında bulunan GAL KUŠ7’dir.
GAL KUŠ7 unvanı sıradan
bir askeri görevden daha fazlasını ifade etmektedir. Bu unvan, çoğunlukla
yüksek rütbeli görevliler tarafından taşınmış, zaman zaman ise hanedan
üyeleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu durum, söz konusu makamın yalnızca askeri
değil, aynı zamanda siyasi bir prestije de sahip olduğunu göstermektedir.
Unvanın izlerine Hititçe belgelerde, Akadca belgelerde ve Anadolu hiyeroglifli
metinlerde rastlanmaktadır. Akadca belgelerde unvan, çoban, damat veya kişisel
görevli anlamına gelen kizu- kelimesiyle ve Sumerogram LÚ KUŠ7
(LÚ IŠ) ile kaydedilmiştir. Ancak Hititçe belgelerde bu unvanın daha farklı,
askeri bir anlam kazandığı anlaşılmaktadır.
Anadolu Hiyerogliflerinde LÚ KUŠ7
işareti, arabalı savaşçı anlamına gelen L.289 (AURIGA2) işareti ile
eşleştirilmiştir. Çiviyazılı belgeler ile hiyeroglifli belgeler birlikte
değerlendirildiğinde ise GAL LÚ.MEŠ KUŠ7 unvanının MAGNUS.AURIGA2
ile eşit olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu bulgu, söz konusu makamın özellikle
savaş arabaları ve onların komutasıyla ilişkili olduğunu göstermektedir.
Bu çalışmada, GAL LÚ.MEŠ KUŠ7
makamı ayrıntılı biçimde ele alınarak unvanın kökeni, işlevi ve Hitit
ordusundaki yeri tartışılacaktır. Ayrıca farklı dil ve yazı sistemlerinde
görülen kullanımların karşılaştırılmasıyla, söz konusu unvanın tarihsel bağlamı
ve önemi daha kapsamlı bir şekilde ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hitit Devleti, Hitit Ordusu, Hitit
Görevlileri, Arabalı Savaşçılar, GAL KUŠ7