Isaac Mayer Wise: Amerikan Reform Yahudiliğinin Kurucusu


Creative Commons License

Salihoğlu M.

İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sa.33, ss.167-178, 2015 (Hakemli Dergi)

Özet

Yahudilikte Reform hareketi Almanya’da doğmuş olmasına rağmen gelişimini Amerika’da gerçekleştirmiştir. Dönemin sosyal ve siyasi şartları Reform hareketinin Avrupa’da gelişimini sınırlandırmaktaydı. Bireylere inanç ve ifade özgürlüğü tanıyan Amerika’nın toplumsal yapısı Yahudi-­‐‑ likte Reform fikirlerinin gelişmesi için verimli bir ortam oluşturmuştur.

Bu makale, Almanya’dan Amerika’ya göç etmiş bir din adamı olan Rabbi Isaac Mayer Wise’ın üç kurum aracılığıyla Amerikan Reform hareketi üzerindeki etkisini göstermeye çalışmaktadır. Wise’ın Yahudi inanç ve uygulamaları hakkındaki görüşlerini Yahudilerin hepsi kabul etmese de, onun Re-­‐‑ form hareketi için temelini attığı üç kurum bütün Amerikalı Yahudiler için toplumsal örgütlenme modeli olmuştur.

Reform movement in Judaism emerged in Germany and reached its full scope in America. Socio-­‐‑political conditions of Europe limited advance of Reform movement in the continent. American social environment, which offered freedom of religion and expression to individuals, was a fertile soil fort he Reform ideas in Judaism.

This article tries to illustrate the influence of Rabbi Isaac Mayer Wise, who immigrated to America from Germany, on American Reform movement through the establishment of three instituti-­‐‑ ons he pioneered. Although not all the American Jews follow his views of Jewish belief and practice, the institutions he initiated for Reform movement have become a model of communal organisation for all of them.