Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. ve 15. Yüzyıl İslam Düşüncesinde Felsefe, Kelam ve Tasavvuf, 13 - 17 Temmuz 2020, ss.210-222
15. yy Osmanlı ulemasının önde gelen isimlerinden biri olan Tokatlı Molla Lutfi (ö.900/1495), II. Bayezid’in huzurunda alimlerle yapmış olduğu tartışmayı padişahın emriyle kaleme alarak Seyyid Şerîf Cürcânî’nin (ö. 816) hikmetin (felsefe) “mevzûsuna” dair ileri sürdüğü argümanları çeşitli yönlerden eleştirir ve ilimlerin konusu hakkında bir tartışma başlatır. Cürcânî’nin temel eserlerinden yaptıkları alıntıları değerlendirmek suretiyle bir ilmin birden çok mevzûsu olabilir mi, ilimlerin konularında zikredilen haysiyet kaydı nedir, meselelerin iştiraki ilimlerin birbirinden ayrışmasında ne derece önemlidir gibi sorulara cevap vermeye çalışır. Molla Lutfi’nin es-Seb‘u’ş-şidâd adını verdiği bu risalesi, kendisinden önceki düşünce geleneğini sorgulaması, ortaya koymuş olduğu çözüm önerileri ile yeni bir tartışma zeminini başlatması açısından önemlidir.
Molla Lutfi (900) from Tokat, one of the leading names of the 15th century Ottoman scholars. In the presence of Bayezid, he wrote his debate with the scholars by the command of the sultan, and criticized Sayyid Şerîf Cürcânî's (816) arguments about the subject of philosophy from various aspects and started a discussion on the subject of sciences. By evaluating the references which he made from Cürcânî's basic works, he tries to answer questions such as whether a science can have more than one subject, what is the “kaydü’l-haysiyyet” mentioned in the subjects of sciences, how important the participation of the subject is in the separation of the sciences. This risala of Molla Lutfi named as es-Seb‘u'ş-şidâd is important in terms of questioning the tradition of thought before him and started a new discussion ground with the solution suggestions he put forward.