Türkiye Bilimler Akademisi VI. Gıda ve Sağlıklı Beslenme Sempozyumu “Yüzyılın Salgını: Obezite”, Ankara, Türkiye, 03 Mayıs 2024, cilt.2024, ss.224-254, (Tam Metin Bildiri)
en önemli sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir. Obezite sağlığı olumsuz etkileyebilecek aşırı yağ birikimiyle tanımlanan kronik ve karmaşık bir hastalıktır. Vücutta aşırı yağ birikimi olarak ifade edilen “fazla kiloluluk” ise obezitenin öncüsü durum (pre-obezite) olarak kabul edilmektedir. Obeziteli bireylerde tip 2 diyabet, koroner arter hastalığı, yağlı karaciğer hastalığı, kemik ve eklem hastalıkları, bazı kanser türleri, uyku bozuklukları ve depresyon riski aynı yaştaki normal kilolu hemcinslerine göre çok daha yüksektir. Obezite bireylerin hem yaşam kalitesini düşürmek hem de verimlilik ve üretkenliklerini azaltmak suretiyle toplum üzerindeki yükün artmasına yol açar. Dünya Sağlık Örgütü 2022 yılı tahminleri, dünya genelinde 1,6 milyar pre-obeziteli ve 890 milyon obeziteli yetişkin bireyin yaşadığını göstermiştir. Yetişkin obezitesi 1990-2022 yılları arasında kadınlarda iki kat, erkeklerde ise üç kat artmıştır. Obeziteli nüfusun 2035 yılında 1,9 milyara ulaşacağı öngörülmektedir. Popülasyon tabanlı TURDEP çalışmaları, Türkiye’de obezitenin 1998-2010 arasında kadınlarda %32, erkeklerde ise %107 oranında arttığını göstermiştir. 2010 yılında 14,4 milyon olan obeziteli yetişkin sayısının 2023 yılında 19 milyona yükseldiği, 2045 yılında ise 26 milyonu aşacağı tahmin edilmektedir. Bu makalede dünyada ve Türkiye’de pre-obezite ve obezite eğilimleri, mevcut durum ve önümüzdeki yıllara ilişkin öngörüler ele alınacak, obezite gelişimini belirleyen risk faktörleri ve obeziteye bağlı sağlık sorunları değerlendirilecektir.
Over the last 50 years, obesity has reached pandemic proportions and has become one of the most important health problems of the modern world. While obesity is a chronic and complex disease characterized by excessive fat accumulation that can adversely affect health, overweight is expressed as excessive body fat accumulation and considered as the pre-obesity state. The risk of type 2 diabetes, coronary artery disease, metabolic dysfunction-associated fatty liver disease, bone and joint problems, cancers, sleep disorders, and depression are much higher in individuals with obesity compared to their normal weight counterparts of the same age. Obesity reduces the quality of life of individuals via reducing their activity and productivity and can lead to an increased burden on the society. According to WHO estimates for 2022, globally there were 1.6 billion adults with pre-obesity and 890 million adults with obesity. Adult obesity doubled in women and tripled in men between 1990 and 2022. The population with obesity is projected to reach 1.9 billion in 2035. Population-based TURDEP studies have shown that obesity in Türkiye increased by 32% in women and 107% in men between 1998 and 2010. The number of adults with obesity, which was 14.4 million in 2010, was estimated 19 million in 2023 and is projected to exceed 26 million in 2045. In this article, pre-obesity and obesity trends, the current situation, and future projections will be evaluated globally and for Türkiye. Moreover, risk factors determining the development of obesity and associated health problems will be discussed.