Akademik Veri Yönetim Sistemi
31. Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon Kongresi, Antalya, Türkiye, 22 - 26 Ekim 2014, cilt.23, sa.3, ss.39
Giriş: Aminoglikozid antibiyotikler özellikle yoğun bakım ünitelerinde sıkça
kullanılmaktadır. Amikasin, aminoglikozidler arasında en geniş spektruma
sahip olmasına rağmen nefrotoksik etkisi nedeniyle kullanımı sınırlıdır.
Aminoglikozidler böbrek korteksi ve proksimal tubuluslarda birikerek lizozomları
bozar ve akut tubuler nekroza yol açar. Yapılan çalışmalarda aminoglikozidlerin
indüklediği nefrotoksik hasarın oluşumunda serbest oksijen radikalleri ve
oksidatif stresin rol oynadığı gösterilmiştir. Dekspantenol, pantotenik asitin
(B5 vitamini) bir alkol türevidir. Pantotenik asit ve deriveleri dokuda azalan
glutatyon(GSH), koenzim A ve ATP düzeylerini arttırarak hücresel düzeyde
inflamatuar ve oksidatif strese karşı savunma ve onarım mekanizmalarında major
rol oynamaktadır. Bu çalışmadaki amacımız amikasinin nefrotoksik etkisine karşı
dekspantenolün protektif etkisini histopatolojik ve biyokimyasal parametreler
eşliğinde incelemektir.
Yöntemler: Çalışmamızda 32 sağlıklı dişi rat randomize şekilde sekizerli dört
gruba ayrıldı (Amikasin, Dekspantenol, Amikasin+Dekspantenol ve Kontrol)
ayrıldı. Dekspantenol ikinci ve üçüncü gruba, 14 gün boyunca 500 mg/kg/gün
dozunda intraperitoneal, amikasin ise birinci ve üçüncü gruba 1.2 g/kg günde
tek doz 2,3 ve 7. günlerde intraperitoneal olarak verildi. Gruplar arası oksidatif
dengeyi ve renal hasarı değerlendirmek için çalışmanın sonunda tüm ratlardan
alınan kan örneklerinde biyokimyasal parametreler (Myeloperoksidaz(MPO),
Total Antioksidan Status(TAS), Total Oksidan Status(TOS), Thiol,
Katalaz(CAT), Paraoksonaz(PON), Arilesteraz(ARES), BUN ve kreatinin(Kre)
çalışıldı. 14. günün sonunda ratlar sakrifiye edildi. Alınan böbrek dokuları
patolog tarafından kör olarak incelendi.
Bulgular: Dekspantenol+Amikasin verilen grupta TOS, Oksidatif Stres
İndeksi(OSI) ve Thiol değerleri sadece Amikasin verilen gruba göre anlamlı
düzeyde daha düşüktü(p<0,05). Dekspantenol+Amikasin verilen grupta
antioksidan biyokimyasal parametreler (MPO,TAS,CAT,PON,ARES) sadece
amikasin verilen gruba göre anlamlı düzeyde yüksek bulundu(p<0,05).BUN
ve kreatinin değerleri Dekspantenol+Amikasin verilen grupta sadece amikasin
verilen gruba göre daha düşük bulundu(p<0,05)(Tablo-1). Bunlara ilave olarak
sadece amikasin verilen grupta tubuler epitel değişiklikleri ve intertisyel ödem
gibi histopatolojik değişiklikler açıkça gözlenirken dekspantenol+amikasin
verilen grupta bu bulgular silikti (Resim 1).
Sonuç: Çalışmamızda Amikasin uygulaması ile oluşan nefrotoksik etkinin,
birlikte kullanılacak Dekspantenol ile sınırlandırılarak önlenebileceği
biyokimyasal ve histopatolojik verilerle gösterilmiş olup ileri klinik çalışmalarla
desteklenmeye ihtiyaç duyulmaktadır