Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dilbilim Dergisi, cilt.34, sa.34, ss.57-71, 2020 (Hakemli Dergi)
Tarihsel dilbilim bir dildeki değişimi inceler. Art zamanlı dilbilim olarak da adlandırılan Tarihsel dilbilim dillerin tarihsel süreç içerisinde yaşadıkları değişime odaklanmaktadır. Ses değişimleri, analoji ve alıntılar Tarihsel dilbilimin üç önemli çalışma alanıdır. Tarihsel dilbiliminin en önemli çalışma alanlarından birisi olan “Alıntı” kavramı dilin tarih içerisinde geçirdiği değişimi takip etmek açısından son derece önemlidir. Alıntıların Tarihsel dilbilim çalışmalarındaki öneminden hareketle hazırlanan bu çalışmada, Eski Uygurca döneminde yazılmış olan eserlerdeki Çince alıntılar incelenmiştir. Bu çalışma ile Eski Uygurca döneminde yapılan Çince alıntı kelimeler ve bu alıntıların neden ve niçin yapıldığı gün ışığına çıkarılmaya çalışılacaktır. Eski Türkçe döneminin en hacimli eserlerinin verildiği Eski Uygurca döneminde alıntı kelimelerinin sebeplerinin tespit edilmesi çalışmanın öncelikli amacıdır. Bununla birlikte alıntıların yer aldığı belgelerden çıkarılacak olan orijinal ve yeni dil notları da çalışmayı önemli kılmaktadır. Bu çalışmada bu dönemdeki Çince alıntı kelimeler tarihsel dilbiliminin metotları ile ele alınacak ve çıkan sonuçlar dilbilimi ve Türk Dili üzerine çalışanların ilgisine sunulacaktır. Türkoloji ve Dilbilimine yeni katkılarda bulunulmaya çalışılacaktır. Bu çalışmada Eski Uygurların hangi yollarla yabancı dillerden kelime aldıkları bu kelimeleri prestij, tersine prestij ve ihtiyaçtan dolayı mı aldıkları irdelenecek ve başka sebepler de ele alınacaktır.
Historical linguistics deals with language change. Historical linguistics is sometimes called diachronic linguistics, since historical linguists are concerned with change in language or languages over time. Sound change, analogy and borrowing have traditionally been considered the three most important (most basic) types of lingusitic change. The study of loanwords, and of language contact more generally, is a useful way in tracing linguistic change in the past. Because borrowings are very important in Historical Linguistics studies, this study will be about Chinese borrowings in the Old Uigur era writings. This study will try to reveal Chinese borrowings in the Old Uigur era with their reasons. Determining the borrowing reasons in the Old Uigur era, that the most voluminous Old Turkish books were written, is the priority of this study. In addition to this, original and new language notes that are summarized from the documents where the borrowings are seen, make this study even more important. In this study, Chinese borrowings in the mentioned era will be investigated with historical linguistics methods and the results will be presented to the people studying Turkish Language or linguistics. This way, we will hopefully contribute something new to Linguistics and Turcology. In this study we did, we will investigate how Old Uighurs borrowed from foreign languages and whether the borrowings were prestige, reverse prestige or needed borrowings along with other reasons.