Akademik Veri Yönetim Sistemi
16. Ulusal Radyasyon Onkolojisi Kongresi Sözlü Sunum, Girne, Kıbrıs (Kktc), 9 - 13 Nisan 2025, ss.6, (Özet Bildiri)
Amaç: Kemoterapide (KT) ve radyoterapi (RT) teknolojisindeki ilerlemelere rağmen, nazofarenks kanserinde (NFK) sağkalım uzun dönemde beklenildiği kadar yüksek değildir. Nüks gelişimi daha sık ilk 2 yılda olmakla beraber, uzun dönemde de nüks görülebilmektedir. NFK tedavisi sonrası izlemde nüks gelişen hastalarda, nüks dağılım paterninin ve sağkalıma etki eden faktörlerin değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: 2000-2020 tarihleri arası toplam 604 NFK hastasından nüks gelişen 145 tanesi değerlendirilmiştir. Bu hastalardan 10 tanesi eksik veri, 10 hasta ilk RT’lerini dış merkezde almaları, 6 hasta tanı anında uzak metastazı olması nedeniyle ve 1 hasta ikinci primer akciğer kanseri kabul edilerek dışlandı. Geriye kalan 118 hasta analiz edildi. Çalışmada sürekli değişkenlerin normallik varsayımı Kolmogorov-Smirnov testi ile sınandı. Kategorik değişkenler frekans (n, %); sürekli değişkenler median ve Inter Quantile Range (IQR) olarak sunuldu. Hastaların genel ve lokal nükssüz sağkalım süreleri Kaplan-Meier analiz yöntemi kullanılarak hesaplandı. Hesaplanan sağkalım eğrileri arasındaki farklılık log-rank testi ile karşılaştırıldı. Hastaların genel ve lokal nükssüz sağkalımına etki eden bağımsız değişkenleri belirlemek için çok değişkenli Cox regresyon analiz modelinden yararlanıldı.
Bulgular: Hastaların median yaşı 49 (IQR, 38-56) yıl ve 83’ü erkekti. Hastaların tanıtıcı özellikleri detaylı olarak Tablo 1’de sunuldu. Nükslerin %65,3’ü ilk 2 yıl içinde gelişmiştir. 5 yıldan sonra %11(n:13), 10 yıldan sonra ise sadece %1,6(n:2) hastada nüks gelişmiştir. 10 yıldan sonra nüks gelişen iki vaka da izole lokal nüks şeklindedir ve lokal RT ile tedavi başarısı elde edilmiştir. Hastaların genel ve nükssüz median takip süresi sırasıyla 50 (IRQ, 24-99) ve 18 (IRQ, 8-31) ay olarak hesaplandı. Takip süresi boyunca toplam 60 olgu (%50,8) kaybedildi, bunların 55 tanesi hastalık progresyonundan ex oldu. Diğer hastalarda kür elde edilmiş olmasına rağmen, 1 hasta karotis rüptüründen, 3 hasta ikinci primer kanserden, 1 hasta da COVID pnömonisinden hayatını kaybetti. Hastaların 3, 5 ve 10 yıllık genel sağkalım (GSK) olasılığı sırasıyla %72, %58,5 ve %38,5 olarak hesaplandı. Nüks dağılımı incelendiğinde; %38 hastada sadece lokal, %13,6 bölgesel, %28,8 sistemik ve %19,5’inde multiple alanda (örn lokal+sistemik) nüks geliştiği saptandı (Tablo 1). Hastaların N evresi arttıkça GSK olasılığının kötüleştiği; ≥24 ayda nüks gelişen, nüks yerleşimi lokal veya bölgesel olan hastaların GSK olasılığının ise daha iyi olduğu saptandı. Yaş, cinsiyet, T evresi, RT tekniği ve KT varlığına göre hastaların GSK olasılığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı (Tablo 2). Yapılan çok değişkenli analizlere göre GSK olasılığını azaltan bağımsız değişkenlerin <24 ay nüks gelişimi, sistemik ve multiple bölge metastaz varlığı olduğu saptandı (Tablo 4). >49 yaş grupta, T4 ve indüksiyon KT gereksinimi olan hastaların lokal nükssüz sağkalım süresi anlamlı derecede daha kısaydı. Cinsiyet, histolojik tümör tipi, N evresi, RT tekniği ve konkomitan KT varlığına göre hastaların lokal nükssüz sağkalım süresinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı (p>0.05). (Tablo 3). Yapılan çok değişkenli analizlere göre lokal nükssüz sağkalım süresini azaltan tek bağımsız değişkenin T4 evresi varlığı olduğu saptandı (Tablo 4).
Sonuç: 24 aydan kısa sürede nüks gelişen NFK hastalarında ve sistemik ve multiple bölge nüksü saptanan hastalarda sağkalım daha kötüdür.