Şîî Asrının Sonu: Büyük Selçukluların Şîî Siyaseti


ARIKAN A.

Kubbealtı, İstanbul, 2011

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2011
  • Yayınevi: Kubbealtı
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Büyük Selçuklular (431-552/1040–1157), araştırmacılar tarafından “Şîî Yüzyılı” diye nitelenen bir dönem sonrasında İslam coğrafyasının büyük bir bölümünde hüküm sürmüştür. Sünnîlik âleminin çok zayıfladığı bu dönemde eğer Selçuklu hükümdarları meydana çıkarak Abbasi hilafetini ve Sünnîliği muhafaza etmeseydiler, İslâm dünyasında Şiiliğin genel olarak hâkim bir konuma geleceği muhakkaktı (F. Köprülü). Selçuklular dönemi, “Selçukluların Sünni oluşlarından dolayı, Şiilik tarihi için oldukça meçhul ve kapalı” olarak değerlendirilir. “Bu dönemde, Şiiliğin gelişmesini sıhhatli bir şekilde takip edebilmek pek mümkün” görülmemektedir. “Şîî âlimlerin, bir köşeye çekilip Şiiliğin bu durumlarda en emin sığınağı olarak gördükleri takiyye inancına sarıldıkları” kabul edilir. Bu çalışmayla bu dönemdeki “meçhul ve kapalı Şiilik tarihini” aydınlatmaya katkı sunmak amaçlanmıştır.
In this study, it’s deal with sub-branches of shiite, especially Ithnâ Ashariyya and İsmailiyya and Zaidia in the respect of History of Islamic Sects in the Great Saljuqs epoch. Saljuqs period that was dominant after the completion period of establishment of Sects was productive in the point of the formation of cultural substructure for Sunnites. Although the Shiites had lost their political power possibilities, especially the Ithnâ Ashariyya was deeply effective thorough educational foundations, local governors and some deputies which were appointed to different stages of state. Zaidia was a Shiite group that was efficient in the scientific activities and had not any troubles with the State. Ismailiyya had been counted a group that was perilous and must had been blocked because of that the confliction between Fâtımîs which had been supported by İsmailis and Saljuqs and the opposite activities of ismaili inviter Hasan Sabbah.