Akademik Veri Yönetim Sistemi
T Ü R K İ Y E E K O N O M İ S İ Ç A L I Ş T A Y I YAPISAL SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ, İzmir, Türkiye, 2 - 03 Mayıs 2024, ss.1, (Tam Metin Bildiri)
Türkiye Ekonomisinde Hizmetleşme Eğilimleri, Sektörel Bağlantılar ve Sapmalar
Emine Tahsin
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi , Doç.Dr.
Türkiye ekonomisi açısından neoliberal küreselleşme sürecinin beraberinde getirdiği politik ekonomi temelli değişimler, sanayi ile hizmet sektörleri arasındaki bağlantıların önemi artırmıştır. Ticari liberalizasyon ve finanslaşma süreci, yatırımlar ve dış ticaretin kapsamını farklılaştırmış, sektörel dinamiklerin gelişimine etki etmiştir. Bunun sonucu olarak, Türkiye ekonomisinin son 30 yılında ortaya çıkan yapısal değişim biçimlerine, sanayileşme (sanayisizleşme) ile birlikte hizmetleşme eğilimleri eşlik etmiş, işgücünün özellikle tarımdan hizmetlere doğru kaydığı sosyo-ekonomik değişimler belirginlik kazanmıştır. Çalışma bu olguları temel almakta, yapısal ayrıştırma yöntemlerini kullanarak Türkiye’de, büyüme, sektörel üretkenlik, istihdam bağlantılarını analiz etmeyi hedeflemektedir. Bununla birlikte imalat-hizmet sektörleri arasındaki bağlantıların kapsamına odaklanılması yolu ile hizmetleşme sürecinin büyüme açısından itici bir nitelik taşıyıp taşımadığı ve de sektörel dinamikler açısından ne tür sapmalara yol açtığı yanıtlanmaya çalışılmaktadır. İmalat ve hizmet sektörleri arasındaki bağlantılar ve nedensellik ilişkisinin zaman içindeki değişimi; göreli üretkenlik düzeyindeki değişimler, sektörel düzeyde istihdam esnekliği, sektörel sapma endeksi, Hirschman –Rasmussen endeksi ve hizmet ticareti verileri kullanılarak analiz edilmektedir. Çalışma 1990-2018 arası döneme dönemi kapsamaktadır. On iki alt sektöre ilişkin katma değer ve istihdam verilerini kapsayan GGDC/UNU-Wider ekonomik dönüşüm veri tabanı, Dünya Girdi-Çıktı Veri Tabanı (WIOD) Dünya Bankası hizmet ticareti verileri, Hizmet Ticareti Kısıtlayıcılık Endeksi (STRI), kullanılacak olan temel veri setleri arasında yer almaktadır.
Anahtar Kelimeler: Yapısal değişim, Türkiye’de yapısal değişim, Yapısal ayrıştırma analizi, Sektörel bağlantılar, Sektörel sapmalar
Jel Kodları: O10,O47,O5, C67, L60, L80