Yapay zekânın sağlığın geleceğine yansımaları: üniversite öğrencilerinin gözünden kalitatif çalışma örneği


Creative Commons License

BODUR G., DİNÇER M., TUTAK Z., ERTAŞ G., VURAN S., KUVAN D.

17.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 4 - 06 Nisan 2018, ss.177-178

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Çanakkale
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.177-178
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Araştırma, üniversite öğrencilerinin yapay zekânın sağlık bakım sisteminin geleceğine yansımalarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amacıyla niteliksel türde gerçekleştirildi.

Yöntem: Araştırma, kalitatif araştırma yönteminin kullanıldığı tanımlayıcı bir çalışmadır. Bu çalışma, İstanbul'daki bir devlet yurdunda kalan farklı üniversitelerin (tıp, mühendislik, hemşirelik, ekonomi, hukuk, sosyoloji vb.) farklı bölümlerinde okuyan son sınıf öğrencilerinden basit rastgele yöntem ile seçilen 12 öğrenci ile gerçekleştirildi. Araştırmada araştırmacılar tarafından hazırlanan “Bilgi formu”, ve “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Rehber Formu” kullanılarak 12 öğrenci ile bireysel derinlemesine görüşmeler yapıldı. Veriler, bilgisayara aktarıldıktan sonra içerik analizi yöntemi ile analiz edildi.

Bulgular: Araştırma sonuçları; öğrencilerin yapay zekâyı robot, makine öğrenme ve kişisel asistan olarak tanımladıklarını, yapay zekâ ile ilgili bilgi sahibi olduklarını, bilgiye sosyal medya, ünlü mucitler, bilim-kurgu filmleri ve bilimsel yayınlardan ulaştıklarını gösterdi. Öğrenciler yapay zekânın gelecekte etkileyeceği alanları; sağlık, savunma, sosyal hayat, güvenlik, ulaşım olarak sıraladı. Öğrenciler yapay zekânın sağlık sistemine etkisini; sağlıkta robot kullanımının artması, hasta takiplerinin kolaylaşması (evde bakım, yaşlı, kronik hastalık, uzaktan vb.), robotik ameliyatlarda kullanımı, yaşlıların takibinde yardımcı uygulamalar geliştirilmesi, tanı ve tedavinin kolaylaşması, yapay organların üretilmesi, biyomedikal uygulamalara katkı sağlama, hasta taşımada kullanımı, yapay sinir ağlarıyla insan beyninin çözülmesi, yatağa bağımlı hastalarda robot kullanımı, bazı hastalıkların önlenmesi, robotların hastaların bilgilerini saklaması temaları ile ifade etti. Öğrenciler yapay zekânın hemşireliğe etkisini; robot hemşireler  (Evde bakım, hasta takibi, yatağa bağımlı hasta), hemşire işgücünün azalması, hemşirelerin iş yüklerinin azalması, hemşirelerin yerini robotların alması, hasta takiplerinin kolaylaşması, hata paylarının azalması, hasta taşımada kullanımı, hastaya pozisyon vermede kullanımı, yaşam bulgularını ölçmede kullanımı, beceri eğitimlerinde kullanılması, ilaç hazırlamayı kolaylaştırması temaları ile ifade etti. Öğrenciler yapay zekânın gelecekte zamandan tasarruf sağlama, insanlığa yarar sağlama, insanların yükünü azaltma, hemşireliğe yarar sağlaması gibi fırsatları; robotların insanların yerini alması, robotlara duygu yüklenmesi, robotların insan kontrolünden çıkması, insanları işsiz bırakması gibi tehditleri olduğunu ifade etti. Öğrencilerin çoğunluğu, dünyanın yapay zekâ ile ilgili gelişmelere hazır olduğunu ancak ülkenin hazır olmadığını ifade etti.

Sonuç ve Öneriler: Sonuçlar yapay zekânın sağlığın ve hemşireliğin geleceğine yansımalarına ilişkin üniversite öğrencilerinin fütüristler ve ilgili literatürle paralel olumlu görüşlere sahip olduğunu gösterdi. Bu sonuçlar doğrultusunda ilgili eğitim programlarında yapay zeka ve gelecek ile ilgili konuların yer alması, bilimsel araştırmaların arttırılması, fırsatlardan yararlanarak sağlık ve hemşirelik uygulamalarına entegre edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: yapay zekâ, sağlık, gelecek, üniversite öğrencileri, kalitatif araştırma