Colloquium Anatolicum, vol.2022, no.21, pp.97-118, 2022 (SCI-Expanded)
The core of the cultural and political definition, which we call Urartu, is the royal cities. These cities, many of which have been identified by archaeological excavations, are the places where Urartian material culture is most clearly revealed with the help of architecture, pottery and other finds. However, similar clear definitions regarding the positions of these cities within the administrative and bureaucratic structure could not be made. This is due to the fact that the written records obtained are usually monotonous royal propaganda texts. However, an evaluation of the existing bureaucratic records as a whole offers some clues about the administrative positions and persons settled in the royal cities in detail. Understanding this general structure is possible by discussing the use of writing and thus bureaucracy in royal cities. The assessments we’ve attempted to make in this context show that the highest level administrators in the Urartu royal cities may be people with the title of LÚ.NAM. This term is often confused with LÚ.EN.NAM, who is known to be the governor of the state. However, the provinces have a different position than the royal cities in terms of the people with this title, who are known to be the rulers of the Urartian provinces, and the administrative structure.
Urartu olarak adlandırdığımız kültürel ve siyasal tanımlamanın çekirdeğini krali kentler oluşturur. Birçoğu arkeolojik kazılarla tespit edilmiş olan bu kentler mimari, çanak çömlek ve diğer buluntular yardımıyla Urartu materyal kültürünün en net biçimde ortaya çıkarıldığı yerlerdir. Ancak bu şehirlerin idari ve bürokratik yapı içerisindeki konumlarına ilişkin bu netlikte tanımlamalar yapılamamıştır. Bunda ele geçirilen yazılı kayıtların genellikle tekdüze krali propaganda metinleri olmasının payı bulunur. Fakat kısıtlı olsa da mevcut bazı tablet ve bürokratik kayıtlar Urartu krali şehirlerinde yerleşik bulunan bazı idari mevkiler ve kişiler hakkında ipuçları sunar. Bu unvanlar ve yöneticiler ise genel çerçeve içerisinde değerlendirildiğinde daha anlamlı bir hal alır. Bu genel yapının ise yazının ve dolayısıyla bürokrasinin krali şehirlerdeki konumu hakkında fikir yürütülerek anlaşılabilmesi mümkün olabilmektedir. Bu kapsamda yapmaya çabaladığımız değerlendirmeler sonrasında krali şehirlerde bulunan en üst düzey yöneticilerin LÚ.NAM unvanına sahip kişiler olabileceğini düşünmekteyiz. Bu kavram genellikle eyalet valisi oldukları bilinen LÚ.EN.NAM ile karıştırılabilmektedir. Ancak Urartu eyaletlerinin yöneticileri olan bu kişiler ve idari yapı açısından eyaletler krali şehirlerden çok farklı bir konuma sahiptir.