ABD'de Yürütmenin Kanun Tekliflerinin Hazırlanması Asamasındaki Rolü


Haliloğlu Pakdil N. B.

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Armağanlar Dizisi: 5, Prof. Dr. Ömer Ekmekci,Prof. Dr. Abdurrahman Eren, Editör, On İki Levha, İstanbul, ss.573-627, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: On İki Levha
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.573-627
  • Editörler: Prof. Dr. Ömer Ekmekci,Prof. Dr. Abdurrahman Eren, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kanun yapım sürecinin tüm yönleriyle değerlendirilebilmesi için teklif verme yetkisinin yanı sıra bundan önceki aşama ve bu aşamalarda rol oynayan aktörler önem arz etmektedir. Bu husus, 2017 Anayasa değişikliği ile yapılan sistem değişikliği sonrasında Türkiye bakımından ayrı bir önem kazanmıştır. ABD’de başkanın kanun teklif etme yetkisi bulunmasa da kanun teklifi verilmeden önceki süreçte yürütme önemli bir rol oynamaktadır. Çalışmada yürütmenin bu rolü incelenmektedir. Bu çerçevede ABD’de yasama organının kanun yapım sürecinin başlangıcındaki, kanun tekliflerinin hazırlanması aşamasındaki yetkileri ile kurumsal imkanları ortaya konulmaktadır. Ayrıca yürütme organının kanun yapımına ilişkin yetkileri kuvvetler ayrılığı bakımından değerlendirilmektedir. Ardından yürütmenin Kongre’ye kanun teklifi sunulmadan önce tekliflerin hazırlanması aşamasındaki rolü, mesaj yetkisi açısından incelenmekte ve devamında yürütmenin taslak metin hazırlamaya yönelik uygulaması ayrıntılarıyla ortaya konulmaktadır. Bunun yanında yürütmenin kanun tekliflerinin hazırlanması aşamasındaki rolünün işlev ve sonuçları incelenmekte ve ABD’deki parti yapısı ile hükümet sistemindeki denge ve denetim unsurları ile ilişkisi bağlamında değerlendirilmektedir. Son olarak ABD örneğinin 2017 Anayasa değişiklikleri sonrasında Türkiye için inceleme değeri sorgulanmaktadır. Bu çerçevede devlet şekli ve hukuk geleneği ile parti yapısı ve hükümet sistemindeki denge ve denetim unsurları konusundaki farklılıklar ve bunların ABD’deki sistemin Türkiye bakımından inceleme değeri üzerindeki etkisi değerlendirilmektedir.

A thorough and complete evaluation of the lawmaking process re- quires the examination of not only the authority to introduce legislation, but also the stages before the official introduction and the actors taking part therein. These issues carry even more weight in the Turkish context after the 2017 Amendments to the Turkish Constitution and the change in the governmental system. Although American presidents do not hold the power to introduce legislation to Congress, the executive branch is active in the preparation stages before the introduction of bills. This study analyzes the role of the executive branch in these stages. In this regard, the powers of Congress in the preparation of bills and initial sta- ges of lawmaking as well as its institutional capacities are set forth in the study. Furthermore, the powers of the executive regarding the lawmaking process are examined in terms of separation of powers. Moreover, the role of the executive branch in the preparation of bills before they are introduced in Congress is examined in terms of the recommendations clause. Thereafter, executive drafting of bills is further elaborated. Furthermore, the functions and consequences of executive presence in the preparation of bills is examined and is evaluated in relation to the structure of political parties and check and balances within the governmental system. Lastly, the study questions the relevance of the U.S. example for Turkey after the 2017. The differences between the two states in terms of the form of state, the law system, the party structure and the check and balances within the governmental system constitute the main line of inquiry. Thus the effect of these differences in terms of the relevance of the U.S. example for Turkey is examined.