Pardon Ruhum Nerede? Cold Soul Filminin Platon’un Ruh Felsefesi Anlayışı Bağlamında Sorgulanması


Özdemir B. G.

3. Sinefilozofi Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 4 - 05 Aralık 2020, ss.38-39

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.38-39
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Madde mi daha ağırdır mana mı? Ruhsuz bir bedeni mi yeğlersiniz

bedensiz bir ruhu mu? Doğduğumuz andan itibaren zihnimizin

derinliklerinde kendi varoluşumuzu anlamlandırma sürecinde

ruhumuzla hayatı deneyimlemeye açılmaktayız. Cold Soul (2009)

filmi, bilim-kurgu janrının özelliklerini taşıyan ve kara komedi janrını

da hatırlatan uylaşımlarıyla izleyiciye birçok sorgulama alanı açmakla

birlikte ruhun bedenle ilişkisini derin bir izlekte düşünme penceresini

aralar. Bu aralıktan varoluşumuza dair anlamlandırmalar da üretmemize

izin verir. Keza film, Rene Descartes’in The Passions of the Soul (1649)

eserinden ‘’Beynin ortasına yerleştirilen küçük bezenin içindeki şeftir

ruhun tutkuları.’’ cümlesiyle ruha odaklanılacağına dair ilk işaretini

verir. Bu çalışma, Platon’un ruh felsefesine yaklaşımı temelinde, ruh

ve beden ilişkisini, bilgi ve ahlak anlayışı bağlamında sorgulamaktadır.

Platon’un Sokrates’in düşüncelerinden verdiği referanslarla ruh kavramı

hakkındaki söylemler detaylandırılmaya çalışılacak ve film anlatısının

izleyiciye sunduğu ruh, beden ve varoluş kavramları tartışmaya

açılacaktır. Platon, Mektuplar’da, insanın ruhunun bedene girmeden

önce idealar dünyasıyla tanıştığını öne sürer. Bu nedenle insan ruhu,

önceki varoluşundan dolayı gerçek bilgiye sahiptir ve bu ruh, bedene

hapsolunca varolan bilgi unutulmaktadır. Ancak, diyalektiğin yardımıyla

bu bilgiler anımsanarak tekrar hatırlanabilmektedir (Platon, b 2015:

39

32). Descartes’e göre ise, insanın en önemli amacı üstün iyiyi bütün

işlerde hedef edinmek ve ruhun memnuniyetini sağlamaktır. Ruh

memnun olunca üstün iyiyi aramak da insanlara bu bağlamda çekici

gelmektedir (Descartes, 1992: XXI). O halde filmin başkarakteri Paul,

kendi ruhunu arayışında iyilik yolunda onu aramaya giriştiğinde üstün

iyi bir hayat yaşamanın da penceresini kendi ruhuna açmakta mıdır?

Descartes’ın, ruh ve beden ikiliğine dair Platon ile paralellik taşıyan

düşünceleri çalışmadaki tüm sorgulamaların farklı bir perspektiften

anlamlandırılması amacıyla onun referanslarıyla da desteklenmekte,

sorgulamaların çeşitlenmesine izin verilmektedir.