TURK KUTUPHANECILIGI / TURKISH LIBRARIANSHIP, cilt.20, sa.1, ss.29-60, 2006 (Hakemli Dergi)
Basýlý dergiler aracýlýðý ile gerçekleþen bilimsel iletiþim sürecinde yaþanan
sorunlar, özellikle dergi krizi olarak da adlandýrýlan ticari dergilerdeki keyfi ve
aþýrý fiyat artýþlarý, bilimcileri, inisiyatifi ele alýp, basýlý dergi yayýncýlýðý sürecini
yeniden gözden geçirmeye yöneltmiþtir. World Wide Web'deki hýzlý geliþmelerin
bir tür katalizör iþlevi görmesiyle de, basýlý dergi yayýncýlýðýnýn fiyat artýþlarýný
besleyen çerçeve koþullarýný deðiþtirecek yeni elektronik yayýncýlýk modelleri
tartýþýlmaya baþlanmýþtýr. Bu baðlamda, bilimsel makalelere ücretsiz ve engelsiz
eriþim fikrine dayanan açýk eriþim kavramý ortaya atýlmýþ; bu kavrama dayalý
olarak da yeni elektronik yayýncýlýk modelleri denenmeye baþlanmýþtýr.
Bu makalenin amacý da, açýk eriþim kavramýný, ortaya çýkýþ nedenlerini ve
geliþimini irdeleyerek, açýk eriþim fikrine dayalý elektronik yayýncýlýk
modellerinin, geliþmekte olan bir ülke olarak Türkiye için ne anlama geleceðini
bir giriþ çalýþmasý kapsamýnda sorgulamaktýr.
The problems experienced in the scholarly communication process
have led scientists to review the printed periodicals publishing system. The new
electronic publishing models, which would alter the framework nurturing the
price increases of printed periodicals publishing, have been started to be
discussed with the rapid developments in the World Wide Web, which functions
as a sort of catalyst. In this respect, the concept of open access, based on the
idea of unrestricted access to scholarly reserch, has been set forth.
The main purpose of this article is to discuss the concept of open access, the
reason for its emergence and its meaning for Turkey as a developing country in
the context an introductory discussion.