Meşk'e kılavuz, Arel-Ezgi-Uzdilek'e alternatif, 24 perdeli bir notalama


YARMAN O. U.

Kuruluşunun Yüzüncü Yılında Darü'l-Elhan'a Armağan, Prof. Dr. Gülçin Yahya Kaçar (ed.), Murat Altan Erik (red.), Editör, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını, Ankara, ss.143-166, 2018

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2018
  • Yayınevi: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.143-166
  • Editörler: Prof. Dr. Gülçin Yahya Kaçar (ed.), Murat Altan Erik (red.), Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet --- Yerli Klasik, Dini ve Sanatsal müzik kültürümüzde, meşk yöntemiyle öğretimin vazgeçilmezliği bilinmektedir. İrticalen üretilen Halk havaları için de, aynı düzeyde olmasa bile, benzer bir durum sözkonusudur. Her iki halde de, “bir ustanın” nezaretinde yürütülen ve notanın daha ziyade hatırlatıcı olarak değerlendirildiği yaklaşım ön plandadır. Gelenekselliğe ve muhafazakarlığa ağırlık veren çevrelerde nota hakkındaki yaygın kanaat, makamlara ait perdelerin ve ustalara ait tavırların kağıt üstünde birebir temsil edilemeyeceği yönündedir. Bu açıdan bakıldığında, gerek 24-perdeli Arel-Ezgi-Uzdilek, gerek 53-kommalık Kemal İlerici/Muzaffer Sarısözen notalama sistemlerinin entonasyon eksikliklerini gidermede, meşk devreye girmektedir. Bu çalışmada, hem kağıt üstünde hem bilgisayardan duyum destekli olarak, Uşşak, Hüseyni, Saba, Hüzzam gibi makamların entonasyon inceliklerini hiç değilse bir katman daha derin ifade etmeye uygun 24-perdeli alternatif bir notalama ileri sürülmektedir. Böylece, meşk esnasında gösterilmek istenen perde esneklikleri, özellikle segah, eviç ve saba perde bölgelerinin ayrıntılandırılmasında, bir düzeye kadar noktasal temsil edilebilecektir. Önerilen alternatif sistem, Batı çoksesliliği ile de uyumlu olma avantajına sahiptir.

--- Anahtar sözcükler: Meşk, Arel-Ezgi-Uzdilek, İlerici, Sarısözen, notalama, makam, perde, entonasyon

 

https://www.researchgate.net/publication/324602349_Mesk'e_kilavuz_Arel-Ezgi-Uzdilek'e_alternatif_24_perdeli_bir_notalama

Abstract --- In our native Classical, Religious and Art music culture, the indispensability of learning by meşk (rote) is known. Although not at the same level, a similar situation prevails for extemporaneously produced Folk aires. In either case, the approach where practice is supervised by “a master” and where notation is rather treated as a reminder remains at the foreground. The prevailing opinion about notation by circles putting emphasis on traditionality and conservatism is that, makam perdes and mannerisms of the masters cannot be vis-à-vis represented on paper. When viewed from such an angle, meşk takes precedence in alleviating the intonational shortcomings of either the 24-tone Arel-Ezgi-Uzdilek or the 53-comma Muzaffer Sarısözen notation systems. This study presents an alternative 24-tone notation to express the intonational subtleties of such makams as Uşşak, Hüseyni, Saba, Hüzzam at least one level deeper – both on paper, and with computer-aided playback support. In such a way, it becomes possible to “spot-on” represent the perde inflexions that one desires to show in meşk to a certain degree – especially with respect to detailing the segah, eviç and saba perde clusters. The alternative system that is suggested herein also harbors the advantage of being compatible with Western polyphony.

--- Keywords: Meşk, Arel-Ezgi-Uzdilek, Sarısözen, notation, makam, maqam, perde, comma, intonation

 

https://www.researchgate.net/publication/324602349_Mesk'e_kilavuz_Arel-Ezgi-Uzdilek'e_alternatif_24_perdeli_bir_notalama